I D PHARM CHAPTER 3 of Pharmacognosy Adulteration and drug evluation and significance of Pharmacopoeial standards.

I D PHARM CHAPTER 3 Pharmacognosy: Adulteration and drug evaluation; the significance of Pharmacopoeial standards.

 








II D PHARM CHAPTER 8 of D S B M: 'BANKING AND FINANCE'

II D PHARM CHAPTER 8 OF  DRUG STORE AND BUSINESS MANAGEMENT 'BANKING AND FINANCE

CHAPTER 8 of D S B M 'BANKING AND FINANCE'  ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು

CHAPTER 8 PAGE 116

ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು
ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅನ್ನು ಹಣದ ವಹಿವಾಟು ನಡೆಯುವ ಸಂಸ್ಥೆ ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿದೆ. ಜನರು ತಮ್ಮ ಅಗತ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಣವ ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕಿನಲ್ಲಿ ಠೇವಣಿ ಇಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯವಿದ್ದಾಗ ಮತ್ತು ಠೇವಣಿಯಿಂದ ಯಾವುದೇ ಮೊತ್ತ ಹಿಂಪಡೆಯಬಹುದು. ಉದ್ಯಮಿ ಹಣವ ವ್ಯವಹಾರ ನಡೆಸುವ ಇತರ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಖಾತೆಗಳಲ್ಲಿ ಜಮಾ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಈಗ ಒಂದು ದಿನದ ವ್ಯವಹಾರವು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಅನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ. ವ್ಯವಹಾರ ವಹಿವಾಟು ನಡೆಸಿದಾಗಲೆಲ್ಲಾ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪಾವತಿಯನ್ನು ನಗದು ರೂಪದಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಚೆಕ್ ಅಥವಾ ಡಿಮ್ಯಾಂಡ್ ಡ್ರಾಫ್ಟ್ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಪಾವತಿಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವಾಣಿಜ್ಯ ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮದ ಬೆನ್ನೆಲುಬಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಅವರು ವ್ಯವಹಾರದ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಬ್ಯಾಂಕಿನ ಸೇವೆಗಳು ಅಥವಾ ಕಾರ್ಯಗಳು
ಬ್ಯಾಂಕ್ ಈ ಕೆಳಗಿನ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಬೇಕು:
A. PRIMARY FUNCTIONS ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳು
1. ಅವರು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಂದ ತಮ್ಮ ಖಾತೆಗಳಲ್ಲಿ (ಎ) ಉಳಿತಾಯ ಖಾತೆ, (ಬಿ) ಸ್ಥಿರ ಖಾತೆ ಮತ್ತು (ಸಿ) ಚಾಲ್ತಿ ಖಾತೆಗಳಲ್ಲಿ ಠೇವಣಿಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹಣವ ನಗದು, ಚೆಕ್ ಅಥವಾ ಡ್ರಾಫ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಜಮಾ ಮಾಡಬಹುದು. ಈ ಠೇವಣಿಗಳ ಮೇಲೆ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸ್ಥಿರ ಬಡ್ಡಿದರ ಪಾವತಿಸುತ್ತದೆ.

2. ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ನಿರ್ಗತಿಕರಿಗೆ ವಿವಿಧ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಸಾಲ ನೀಡುತ್ತವೆ ಉದಾ. ಮನೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು, ಸಾಗಣೆ ಖರೀದಿಸಲು, ವ್ಯವಹಾರ ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅಥವಾ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ವ್ಯವಹಾರ ವಿಸ್ತರಿಸಲು. ಈಗ ಒಂದು ದಿನ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಉನ್ನತ ವ್ಯಾಸಂಗಕ್ಕೆ ಸಾಲವನ್ನೂ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಜನರಿಗೆ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಸಾಲ ನೀಡುತ್ತವೆ ಆದರೆ ಅದರಿಂದಾಗುವ ಮುಂಗಡಗಳ ಮೇಲೆ ಅವರು ಅತ್ಯಲ್ಪ ಬಡ್ಡಿದರ ವಿಧಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಸೌಲಭ್ಯ ನೀಡುತ್ತಾರೆ, ಕಂತುಗಳು, ಸಾಲಗಳನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಮರುಪಾವತಿಸಬಹುದು
ವೈಯಕ್ತಿಕ ಭದ್ರತೆ, ಸರಕುಗಳು, ಸ್ಥಿರ ಠೇವಣಿ, ಜೀವ ವಿಮಾ ಪಾಲಿಸಿಗಳು, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉಳಿತಾಯ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ, ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್, ಚಿನ್ನಾಭರಣಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಚಲಿಸಬಲ್ಲ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರ ಆಸ್ತಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು, ಉದ್ಯಮಿಗಳು ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮಿಗಳಿಗೆ ಮೇಲೆ ತಿಳಿಸಲಾದ ಸಾಲಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಲ ಮುಂದುವರೆಸಿದ ದಾಖಲೆಗಳು ಅಥವಾ ಆಸ್ತಿ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗೆ ಹೈಪೋಥೆಕೇಟ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಸಲು ಮತ್ತು ಅದರ ಮೇಲಿನ ಬಡ್ಡಿಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮರುಪಾವತಿಸುವವರೆಗೆ ಬ್ಯಾಂಕಿನ ವಶದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ.

3. ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ತನ್ನ ಖಾತೆಯ ಕ್ರೆಡಿಟ್‌ಗೆ ನಿಂತಿರುವ ಮೊತ್ತಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಣ ಸೆಳೆಯಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತವೆ. ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ಎಳೆಯುವ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಣ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಓವರ್‌ಡ್ರಾಫ್ಟ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಓವರ್‌ಡ್ರಾಫ್ಟ್‌ನ ಸೌಲಭ್ಯ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಚಾಲ್ತಿ ಖಾತೆದಾರರಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಓವರ್‌ಡ್ರಾಫ್ಟ್ ಮಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಗ್ರಾಹಕನಿಗೂ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ, ಅದನ್ನು ಮೀರಿ ಅವರು ಓವರ್‌ಡ್ರಾಫ್ಟ್ ಆಗಿ ಹಣ ಹಿಂಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಗ್ರಾಹಕರು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ 

CHAPTER 8 PAGE 117

ರೂ. 70.000 / - ಅವರ ಮೊತ್ತದಲ್ಲಿ ನಿಂತಿದ್ದರೂ ಅವನು ರೂ.1,00,000 / -. ಈ ಎರಡು ಮೊತ್ತಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಅಂದರೆ ರೂ. 30,000 / - ಅನ್ನು ಅವರ ಖಾತೆಗೆ ಓವರ್‌ಡ್ರಾಫ್ಟ್ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಮೊತ್ತದ ಮೇಲೆ ಅವನು ಪ್ರತಿದಿನವೂ ನಿಗದಿತ ದರದಲ್ಲಿ ಬಡ್ಡಿಯನ್ನು ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

4. ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ನಗದು ಸಾಲ ಸೌಲಭ್ಯ ಅನುಮತಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಸೌಲಭ್ಯದ ಪ್ರಕಾರ, ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಕೆಲವು ಭದ್ರತೆ ಅಥವಾ ಖಾತರಿಯ ವಿರುದ್ಧ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ನಿಗದಿತ ಮಿತಿಯವರೆಗೆ ಹಣ,ಎರವಲು ಪಡೆಯಲು ಬ್ಯಾಂಕ್ ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಅವನು ತನ್ನ ಅಗತ್ಯಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಣ ಹಿಂಪಡೆಯಬಹುದು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾದಾಗ ಅದನ್ನು ಮರುಪಾವತಿಸಬಹುದು. ಬ್ಯಾಂಕ್ ತನ್ನ ನಗದು ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿ ಬಾಕಿ ಇರುವ ಮೊತ್ತದ ಮೇಲೆ ಬಡ್ಡಿ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣ ಮೊತ್ತದ ಮೇಲೆ ಅಲ್ಲ.

5. ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಚೆಕ್ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ, ಅದು ವ್ಯವಹಾರ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಒಬ್ಬ ಉದ್ಯಮಿ ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ಭಾರೀ ಹಣ ಸಾಗಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ಅವರು ಚೆಕ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪಾವತಿ ಮಾಡಬಹುದು. ಚೆಕ್ ಗಳನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕಿನಲ್ಲಿ ಠೇವಣಿ ಇಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಚೆಕ್ ಬುಕ್ ನೀಡುವ ಬ್ಯಾಂಕ್ ತನ್ನ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿ ಅದೇ ಮೊತ್ತ ಒದಗಿಸಿದರೆ ಖಾತೆದಾರರ ಖಾತೆಯಿಂದ ಮೊತ್ತ ಪಾವತಿಸುತ್ತದೆ. ನೀಡಲಾದ ಚೆಕ್‌ನ ಮೊತ್ತವು ಅವರ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಅವಮಾನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಚೆಕ್ ನೀಡುವ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ ಶಿಕ್ಷೆಯಾಗಬಹುದು.

B. SECONDARY FUNCTIONS ದ್ವಿತೀಯಕ ಕಾರ್ಯಗಳು
ಮೇಲೆ ತಿಳಿಸಿದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳ ಜೊತೆಗೆ, ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ದ್ವಿತೀಯಕ ಕಾರ್ಯಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಇತರ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಹ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಏಜೆನ್ಸಿ ಕಾರ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಉಪಯುಕ್ತತೆ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಕೆಳಗೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ:
1. ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ತನ್ನ ಗ್ರಾಹಕರ ಪರವಾಗಿ ಚೆಕ್, ಬಿಲ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಬಡ್ಡಿ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತವೆ.
2. ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಗ್ರಾಹಕರ ಪರವಾಗಿ ವಿಮಾ ಪ್ರೀಮಿಯಂ, ತೆರಿಗೆಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ರೀತಿಯ ಕಂತುಗಳನ್ನು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಪಾವತಿಸುತ್ತವೆ,
3. ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ವಿವಿಧ ಸರ್ಕಾರಿ ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಪರವಾಗಿ ಶುಲ್ಕವ ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತವೆ.
4. ಬ್ಯಾಂಕ್ ಒಂದು ಶಾಖೆಯಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ಶಾಖೆಗೆ ಸಾಲ ವರ್ಗಾವಣೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
5. ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಚಿನ್ನದ ಆಭರಣಗಳು, ಭದ್ರತೆಗಳು, ಷೇರುಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳ ಮಾರಾಟದ ವಶದಲ್ಲಿಡಲು ಲಾಕರ್‌ಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. ಲಾಕರ್‌ಗಳು ಬ್ಯಾಂಕಿನ ಬಲವಾದ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸಲಾದ ವಿಭಿನ್ನ ಗಾತ್ರದ ಬೀರುಗಳಾಗಿವೆ. ಗ್ರಾಹಕರು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಲಾಕ್ ಅನ್ನು ಲಾಕರ್‌ಗೆ ಹಾಕಬಹುದು ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದಾರೆ.
6. ಚೆಕ್ ಮತ್ತು ಡ್ರಾಫ್ಟ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಹಣವ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳ ಮೂಲಕ ದೇಶದ ಒಂದು ಭಾಗದಿಂದ ದೇಶದ ಇನ್ನೊಂದು ಭಾಗಕ್ಕೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಬಹುದು.
7. ವಿದೇಶಗಳಿಗೆ ಹೋಗಲು ಯೋಜಿಸುತ್ತಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ವಿದೇಶಿ ವಿನಿಮಯ ಏರ್ಪಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ಹ್ಯಾಂಕ್ಸ್ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
8. ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರ ಪರವಾಗಿ ಷೇರುಗಳು / ಬಾಂಡ್‌ಗಳು / ಡಿಬೆಂಚರ್‌ಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತವೆ.
9. ಈಗ ವಿವಿಧ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಒಂದು ದಿನದ ಭವಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಅರ್ಜಿ ನಮೂನೆಗಳನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿ ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತವೆ.
CHAPTER 8 PAGE 118  ಔಷಧಿ ಅಂಗಡಿ ಮತ್ತು ವ್ಯವಹಾರ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಕೈಪಿಡಿ

10. ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಹಣದ ವ​​ಹಿವಾಟಿನಲ್ಲಿ ಯಾವಾಗಲೂ ವ್ಯವಹರಿಸುವಾಗ ಹೂಡಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಹಣಕಾಸಿನ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಜ್ಞರ ಸಲಹೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರ ಅನುಕೂಲಕ್ಕಾಗಿ ಹಣಕಾಸಿನ ವಿಷಯಗಳು, ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ವಿವಿಧ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತವೆ.

ಮೇಲೆ ತಿಳಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಕೆಲವು ಆಯೋಗಗಳನ್ನು ಸೇವಾ ಶುಲ್ಕದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ವಿಧಿಸುತ್ತವೆ, ಅದು ಇಲ್ಲದೆ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ.

ಮೇಲೆ ತಿಳಿಸಿದ ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗಳಿಂದ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ, ಅದು ಇಲ್ಲದೆ ಸಮಾಜವು ಬದುಕುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ದೇಶವು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಪ್ರಗತಿಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ.

ಆರ್ಥಿಕ ಯೋಜನೆ
ದೊಡ್ಡ ಅಥವಾ ಸಣ್ಣ ಯಾವುದೇ ವ್ಯವಹಾರದ ಜೀವ-ರಕ್ತವೇ ಹಣಕಾಸು. ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಇದರ ಅಗತ್ಯ ಎಲ್ಲಾ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಅನುಭವಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಹಣಕಾಸು ಇಲ್ಲದೆ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಔಷಧೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಈ ಕೆಳಗಿನ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಹಣಕಾಸು ಅಗತ್ಯವಿದೆ:
1. ಭೂಮಿ, ಕಟ್ಟಡ, ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳು ಮತ್ತು ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು.
2. ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಅಗತ್ಯ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುವುದು.
3. ವೇತನ, ಸಂಬಳ ಮತ್ತು ಇತರ ಪ್ರಾಸಂಗಿಕ ಶುಲ್ಕಗಳನ್ನು ಪಾವತಿಸುವುದು.
4. ಬಾಡಿಗೆ, ವಿಮೆ, ತೆರಿಗೆಗಳು ಮತ್ತು ಜಾಹೀರಾತು ಶುಲ್ಕಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಪಾವತಿಸುವುದು.
5. ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ನಿಯಮಿತ ಪೂರೈಕೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು.
6. ಸಗಟು ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಬಳಕೆದಾರ ಇಲಾಖೆಗಳಿಗೆ ಸಾಲ ಅನುಮತಿಸುವುದು.

ಈಗ ಒಂದು ದಿನ ಹಣಕಾಸಿನ ಮಹತ್ವವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಯಾವುದೇ ಚಟುವಟಿಕೆಯು ಹಣಕಾಸು ಇಲ್ಲದೆ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವಲ್ಲಿ ತೊಂದರೆಗಳು ಎದುರಾಗುತ್ತವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಔಷಧಾಲಯದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಹಣಕಾಸು ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನವ ಪಡೆಯುವುದು ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿದೆ.
ಹಣವ ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ಮತ್ತು ಖರ್ಚು ಮಾಡುವ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಕಲೆ ಎಂದು ಹಣಕಾಸು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಬಹುದು.
ಗುತ್ಮಾನ್ ಮತ್ತು ಡೌಗಲ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, "ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಹಣ ಯೋಜನೆ, ಸಂಗ್ರಹಿಸುವುದು, ನಿಯಂತ್ರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಚಟುವಟಿಕೆ ಎಂದು ವ್ಯಾಪಾರ ಹಣಕಾಸು ಎಂದು ವಿಶಾಲವಾಗಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಬಹುದು."

ಹಣಕಾಸು ನಿರ್ವಹಣೆ
ಔಷಧೀಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯವೆಂದರೆ ಹಣಕಾಸು ನಿರ್ವಹಣೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಯಾವುದೇ ಕಂಪನಿಯ ಯಶಸ್ಸು ಹಣಕಾಸಿನ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಸ್ವಾಧೀನ ಮತ್ತು ಸರಿಯಾದ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಹಣಕಾಸಿನ ಸರಿಯಾದ ನಿರ್ವಹಣೆಗಾಗಿ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಸುಶಿಕ್ಷಿತ ಮತ್ತು ಅನುಭವಿ ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು, ಅವರು ಸಾಕಷ್ಟು ಹಣಕಾಸಿನ ಸಂಗ್ರಹಣೆ, ಬಜೆಟ್, ಸಾಲ ಮತ್ತು ಸಾಲ ನೀತಿಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರ ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತುತ ಸ್ವತ್ತುಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲಾ ಹಣಕಾಸು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಸರಿಯಾದ ಹಣಕಾಸು ನಿರ್ವಹಣಾ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದರೆ ಮ್ಯಾಕ್ಯುಲರ್ ಕಂಪೆನಿಗಳು ತಮ್ಮ ಬಂಡವಾಳವ ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ಯಂತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಹೂಡಿಕೆಯ ಲಾಭವ ಸುಧಾರಿಸಬಹುದು.

CHAPTER 8 PAGE 119 ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು

ಹಣಕಾಸು ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಉದ್ದೇಶಗಳು 
ಹಣಕಾಸು ನಿರ್ವಹಣೆಯು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ:
1. ವ್ಯವಹಾರಕ್ಕೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಹಣವ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಒದಗಿಸುವುದು.
2. ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ ಹೂಡಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ನ್ಯಾಯಯುತ ಲಾಭವ ಖಚಿತಪಡಿಸುವುದು.
3. ಸಂಸ್ಥೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಮತ್ತು ಮೀಸಲುಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವುದು ಮತ್ತು ನಿರ್ಮಿಸುವುದು.
4. ಹಣಕಾಸಿನ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಇತರ ಇಲಾಖೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಮನ್ವಯ ಸಾಧಿಸುವುದು.
5. ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳ ಗರಿಷ್ಠ ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಹಣಕಾಸಿನ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತಮ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಯೋಜಿಸಲು, ನಿರ್ದೇಶಿಸಲು ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು.
6. ಪೂರೈಕೆದಾರರು, ಹಣಕಾಸುದಾರರು, ಕಾರ್ಮಿಕರು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸದಸ್ಯರೊಂದಿಗೆ ಸರಿಯಾದ ಸಂಬಂಧವ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವುದು ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು.

ಆರ್ಥಿಕ ಯೋಜನೆ
ಔಷಧೀಯ ಕಂಪನಿಯು ತನ್ನ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಅಗತ್ಯವಾದ ಹಣಕಾಸು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಎಂದು ಹಣಕಾಸು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಬಹುದು. ಉದ್ಯಮ ಅಥವಾ ಅಂಗಡಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ ನಂತರ ಕಂಪನಿಯ ಹಣಕಾಸು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಚಾಕ್ ಮಾಡುವುದು ಅಗತ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಬಂಡವಾಳದ ಪ್ರಮಾಣವ ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ. ವ್ಯವಹಾರದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಗಬಹುದಾದ ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ಉಂಟಾಗಬಹುದಾದ ಆಗಾಗ್ಗೆ ತೊಂದರೆಗಳಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಚಿಂತನೆ ನೀಡಬೇಕು. ಹಣಕಾಸು ಯೋಜನೆಯು ಪ್ರಚಾರದ ವೆಚ್ಚಗಳ ಪ್ರಮಾಣ, ಸಂಸ್ಥೆಯ ವೆಚ್ಚಗಳು, ಸ್ಥಿರ ಸ್ವತ್ತುಗಳ ವೆಚ್ಚ, ನಿರ್ವಹಣಾ ವೆಚ್ಚಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾದ ವ್ಯವಹಾರದ ವೆಚ್ಚವ ಅಂದಾಜು ಮಾಡುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಉದ್ಯಮಿಯೊಬ್ಬರು ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ವ್ಯವಹಾರದ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಹಣಕಾಸು ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಬೇಕು.

ಯಾವುದೇ ಔಷಧೀಯ ಕಂಪನಿಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ, ಉತ್ತಮ ಹಣಕಾಸು ಯೋಜನೆ ಬಹಳ ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಅಂಶಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ:
1. ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲು ಬಂಡವಾಳದ ಮೊತ್ತವ ಕಂಪನಿಗೆ ಬೆಳೆಸಲಾಯಿತು.
2. ಈ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಆಂತರಿಕ ಮೂಲಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೊರಗಿನ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಎಷ್ಟು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದು.
3. ಮೂಲಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವುದು ಮತ್ತು ಹೊರಗಿನ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಹಣವ ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಉತ್ತಮ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವುದು.
4. ಹಣಕಾಸು ನಿರ್ವಹಣೆ, ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ಮರುಪಾವತಿಗಾಗಿ ನೀತಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು.
5. ಸ್ಥಿರ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯನಿರತ ಬಂಡವಾಳದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಹಣವ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಲು.
6. ಕಂಪನಿಯ ಒಟ್ಟಾರೆ ಲಾಭ ಮತ್ತು ನಿಧಿಯ ಉತ್ತಮ ಬಳಕೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು.

ಹಣಕಾಸು ಯೋಜನೆಯ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು ಅಥವಾ ತತ್ವಗಳು 
ಉತ್ತಮ ಹಣಕಾಸು ಯೋಜನೆಯು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು:
1. ಇದು ಸರಳವಾಗಿರಬೇಕು ಆದ್ದರಿಂದ ಅದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ಸುಲಭವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
2. ಇದು ದೀರ್ಘ ದೂರದೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು, ಅಂದರೆ ಅದು ಪ್ರಸ್ತುತ ಅಗತ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಬಾರದು ಆದರೆ ಭವಿಷ್ಯದ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಸಹ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು

CHAPTER 8 PAGE 120 ಹ್ಯಾಂಡ್‌ಬುಕ್ ಆಫ್ ಡ್ರಗ್ ಸ್ಟೋರ್ ಮತ್ತು ಬಿಸಿನೆಸ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್‌ಮೆಂಟ್

ಪರಿಗಣನೆ. ದೂರದೃಷ್ಟಿಯಿಲ್ಲದೆ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ಯೋಜನೆ ಹಾನಿಕಾರಕವೆಂದು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಬಹುದು ಕಂಪನಿಗೆ.
3. ಅಗತ್ಯಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಸುಲಭವಾಗಿ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.
4. ಇದು ನಿಧಿಯ ಗರಿಷ್ಠ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಹಣದ ವ್ಯರ್ಥ ವೆಚ್ಚವ ತಡೆಯಬೇಕು.
5. ಇದು ಸಂಬಳ, ವೇತನ, ನಗದು ಖರೀದಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಪ್ರಾಸಂಗಿಕ ವೆಚ್ಚಗಳನ್ನು ಪಾವತಿಸಲು ಸಾಕಷ್ಟು ಹಣ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸಬೇಕು.
6. ಇದು ವ್ಯವಹಾರದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಗಬಹುದಾದ ತುರ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ತೊಂದರೆಗಳನ್ನು ತಡೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು.
7. ಹೊರಗಿನ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಬಂಡವಾಳ ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ವೆಚ್ಚವು ಕನಿಷ್ಠವಾಗಿರಬೇಕು ಎಂಬುದು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿರಬೇಕು.

ಹಣಕಾಸಿನ ಮೂಲಗಳು 
ವ್ಯವಹಾರದ ಹಣಕಾಸಿನ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ವಿಶಾಲವಾಗಿ ಮೂರು ವರ್ಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು:
1. ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ಹಣಕಾಸಿನ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳು.
2. ಮಧ್ಯಮ ಅವಧಿಯ ಹಣಕಾಸಿನ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳು.
3. ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಹಣಕಾಸಿನ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳು.
ಕೆಲಸದ ಬಂಡವಾಳದ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ಹಣಕಾಸು ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಅವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಂದು ವರ್ಷದವರೆಗೆ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸಮಂಜಸವಾದ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಪಾವಧಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಹಣ ಒದಗಿಸಬಲ್ಲ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಟ್ರೇಡ್ ಕ್ರೆಡಿಟ್, ಬ್ಯಾಂಕ್ ಕ್ರೆಡಿಟ್, ಕಂತು ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕ ಮುಂಗಡಗಳಿಂದ ಇಂತಹ ಹಣಕಾಸನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಮಧ್ಯಮ ಅವಧಿಯ ಹಣಕಾಸು ಒಂದು ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಅವಧಿಗೆ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಅವಧಿಯ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಆದ್ಯತೆಯ ಷೇರುಗಳ ವಿತರಣೆ, ಡಿಬೆಂಚರ್‌ಗಳು, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಠೇವಣಿಗಳು, ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸಾಲಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ಅವುಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ವ್ಯವಹಾರದ ಸ್ಥಿರ ಬಂಡವಾಳದ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ನಿಧಿಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಅವರು ಹತ್ತು ವರ್ಷ ಮೀರಿದ ಅವಧಿಗೆ ಅಥವಾ ಅನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅವಧಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಈ ಹಣ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅದು ಹಣವ ನಿರಂತರ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಕಾಲದವರೆಗೆ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ ಉದಾ. ಷೇರುಗಳು, ವಿಶೇಷ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ವಾಣಿಜ್ಯ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಿಂದ ಡಿಬೆಂಚರ್ ಸಾಲಗಳು.

ಹಣಕಾಸಿನ ವಿವಿಧ ಮೂಲಗಳು ಹೀಗಿವೆ:
1. ಆಂತರಿಕ ಮೂಲಗಳು (ಮಾಲೀಕತ್ವದ ಬಂಡವಾಳ)
2. ಬಾಹ್ಯ ಮೂಲಗಳು (ಎರವಲು ಪಡೆದ ಬಂಡವಾಳ)

1. ಆಂತರಿಕ ಮೂಲಗಳು 
(ಎ) ಷೇರುಗಳ ವಿತರಣೆ: ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ವ್ಯವಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಉದ್ಯಮಿ ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಉಳಿತಾಯವ ಒಬ್ಬ ಮನುಷ್ಯ ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಇತರ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ವ್ಯವಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಅಥವಾ ಕಂಪನಿಗಳು ಮಾಲೀಕತ್ವದ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಡಿಬೆಂಚರ್‌ಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ,
ಷೇರು ಬಂಡವಾಳದ ಯಾವ ಘಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪಾಲನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಬಹುದು
ಕಂಪನಿಯನ್ನು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಷೇರುದಾರ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕಂಪನಿಯ ಒಟ್ಟು ಬಂಡವಾಳವು ಒಂದು ಕ್ರಾನ್ ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದು

CHAPTER 8 PAGE 121 ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು

ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಭಾಗಗಳಾಗಿ ಅಥವಾ ರೂ. 1,000 ರೂ. ಪ್ರತಿ ಷೇರುದಾರರಿಗೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ಅನುಮತಿ ಇದೆ. ಕಂಪನಿಯು ಗಳಿಸಿದ ಲಾಭವ ಷೇರುದಾರರು ತಮ್ಮಲ್ಲಿರುವ ಷೇರುಗಳ ಮೌಲ್ಯಕ್ಕೆ ಅನುಪಾತದಲ್ಲಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಷೇರುದಾರರಲ್ಲಿ ಹಂಚಿಕೆಯಾದ ಲಾಭವ ಲಾಭಾಂಶ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಷೇರುದಾರನು ಕಂಪನಿಯ ಭಾಗಶಹ  ಮಾಲೀಕನಾಗುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಬೆಳೆದ ಬಂಡವಾಳವನ್ನು 'ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಬಂಡವಾಳ' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಷೇರುಗಳನ್ನು 'ಮಾಲೀಕತ್ವ ಭದ್ರತೆಗಳು' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಂಪನಿಯ ದಿನನಿತ್ಯದ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವ ನಿರ್ದೇಶಕರನ್ನು ಷೇರುದಾರರು ನೇಮಕ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.

ಷೇರುಗಳ ವಿಧಗಳು
ಎರಡು ರೀತಿಯ ಷೇರುಗಳಿವೆ:
1. ಆದ್ಯತೆಯ ಷೇರುಗಳು
2. ಈಕ್ವಿಟಿ ಷೇರುಗಳು.

1. ಪ್ರಾಶಸ್ತ್ಯದ ಷೇರುಗಳು 
ಪ್ರಾಶಸ್ತ್ಯದ ಷೇರುಗಳು ಲಾಭಾಂಶದ ವಿತರಣೆ ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಯ ಅಂಕುಡೊಂಕಾದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸ್ವತ್ತುಗಳ ವಿತರಣೆಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಈಕ್ವಿಟಿ ಷೇರುಗಳಿಗಿಂತ ಆದ್ಯತೆ ಪಡೆಯುವ ಷೇರುಗಳಾಗಿವೆ. ಈ ಷೇರುದಾರರು ಲಾಭಾಂಶದ ಪೂರ್ವಪ್ರತ್ಯಯದ ದರವ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ, ಅದನ್ನು ಇತರ ಷೇರುಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಲಾಭಾಂಶ ಪಾವತಿಸುವ ಮೊದಲು ಪಾವತಿಸಬೇಕು ..

2. ಈಕ್ವಿಟಿ ಷೇರುಗಳು
ಇಕ್ವಿಟಿ ಷೇರುಗಳು ಅಥವಾ ಸಾಮಾನ್ಯ ಷೇರುಗಳು ಲಾಭಾಂಶದ ವಿತರಣೆಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಕಂಪನಿಯ ಅಂಕುಡೊಂಕಾದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸ್ವತ್ತುಗಳ ವಿತರಣೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ವಿಶೇಷ ಹಕ್ಕನ್ನು ಪಡೆಯದ ಷೇರುಗಳಾಗಿವೆ. ಈಕ್ವಿಟಿ ಷೇರುದಾರರು ಕಂಪನಿಯ ನಿಜವಾದ ಮಾಲೀಕರು ಆದರೆ ಆದ್ಯತೆಯ ಷೇರುದಾರರಿಗೆ ಲಾಭಾಂಶವ ಪಾವತಿಸಿದ ನಂತರವೇ ಅವರು ಸಂಪೂರ್ಣ ಎಡ ಲಾಭಾಂಶವ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಲಾಭವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಅವರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಲಾಭಾಂಶ ಸಿಗದಿರಬಹುದು. ಅದೇ ರೀತಿ ಕಂಪನಿಯ ಅಂಕುಡೊಂಕಾದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈಕ್ವಿಟಿ ಷೇರುದಾರರು ಆದ್ಯತೆಯ ಷೇರುದಾರರ ಹಕ್ಕು ಸೇರಿದಂತೆ ಪ್ರತಿ ಹಕ್ಕನ್ನು ಇತ್ಯರ್ಥಪಡಿಸಿದ ನಂತರವೇ ಬಂಡವಾಳ ಮರಳಿ ಪಡೆಯಬಹುದು. ಕಂಪನಿಯು ನಷ್ಟವ ತೋರಿಸಿದರೆ ಈ ಷೇರುದಾರರು ತಮ್ಮ ಬಂಡವಾಳದ ನಷ್ಟದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಪಾಯ ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ ಆದರೆ ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಯು ಹೆಚ್ಚಿನ ಲಾಭ ಗಳಿಸಿದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಲಾಭಾಂಶವ ಪಡೆಯಬಹುದು. ಈಕ್ವಿಟಿ ಷೇರುದಾರರು ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರು ಕಂಪನಿಯ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವ ನಿರ್ದೇಶಕರನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಷೇರುಗಳ ವಿತರಣೆಯಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾದ ಬಂಡವಾಳವು ಕಂಪನಿಯ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಅದನ್ನು ಷೇರುದಾರರಿಗೆ ಹಿಂದಿರುಗಿಸಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ ಕಂಪನಿಯ ಜೀವಿತಾವಧಿ. ಈ ಬಂಡವಾಳವ ಕಂಪನಿಯ ಕಾರ್ಯನಿರತ ಬಂಡವಾಳದ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಸಹ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ದೆಹಲಿ, ಬಾಂಬೆ, ಕಲ್ಕತ್ತಾ, ಚಂಡೀಗಢ ಮುಂತಾದ ದೊಡ್ಡ ನಗರಗಳಲ್ಲಿರುವ ಷೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ, ಷೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಅಥವಾ ಷೇರು ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಮರು ಖರೀದಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ಮರು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಬಹುದು.

(ಬಿ) ಡಿಬೆಂಚರ್‌ಗಳ ವಿತರಣೆ 
ಕಂಪನಿಯ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಸಾಲದ ಅಂಗೀಕಾರದ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಕಂಪನಿಯ ಮುದ್ರೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾದ ದಾಖಲೆಯಾಗಿ ಡಿಬೆಂಚರ್ ಅನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಬಹುದು. ಎವೆಲಿನ್ ಥಾಮಸ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, "ಡಿಬೆಂಚರ್ ಎನ್ನುವುದು ಕಂಪನಿಯ ಮುದ್ರೆಯಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ದಾಖಲೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಮೂಲ ಮೊತ್ತ ಮತ್ತು ಬಡ್ಡಿಯನ್ನು ನಿಯಮಿತ ಮಧ್ಯಂತರದಲ್ಲಿ ಪಾವತಿಸಲು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
CHAPTER 8 PAGE 122 ಔಷಧಿ ಅಂಗಡಿ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಕೈಪಿಡಿ

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಂಪನಿಯ ಆಸ್ತಿ ಅಥವಾ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯ ಮೇಲೆ ನಿಗದಿತ ಅಥವಾ ತೇಲುವ ಶುಲ್ಕದಿಂದ ದಾಖಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಕಂಪನಿಗೆ ಸಾಲವ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. "

ಡಿಬೆಂಚರ್‌ಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ರೂ.100, ರೂ. 200, ರೂ. 500, ರೂ. ಮುಖಬೆಲೆಯ 1000 ರೂ. ಡಿಬೆಂಚರ್ ವಿತರಣೆಯ ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಡಿಬೆಂಚರ್ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರದ ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಡಿಬೆಂಚರ್ ಹೊಂದಿರುವವರಿಗೆ ವಿಭಿನ್ನ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಡಿಬೆಂಚರ್‌ಗಳು ನಿಗದಿತ ಬಡ್ಡಿದರವ ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಅದು ಕಂಪನಿಯು ಯಾವುದೇ ಲಾಭ ಗಳಿಸುತ್ತದೆಯೋ ಇಲ್ಲವೋ ಎಂದು ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಡಿಬೆಂಚರ್ ಹೊಂದಿರುವವರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಕಂಪನಿಯ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ನಿಯಂತ್ರಣವ ಹೊಂದಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಷೇರುಗಳಂತೆ, ಡಿಬೆಂಚರ್‌ಗಳು ಸಹ ಅವನು ಮರು-ಖರೀದಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ಷೇರುಗಳಲ್ಲಿ ಮರು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಬಹುದು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ.

(ಸಿ) ಲಾಭದ ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಉಳುಮೆ ಮಾಡುವುದು ಅಥವಾ ಗಳಿಕೆಯ ಮರುಹೂಡಿಕೆ 
ಇದು ಕೆಲವು ನಿರ್ವಹಣೆಯ ನೀತಿಯಾಗಿದ್ದು, ಅವರು ಸಂಪೂರ್ಣ ಲಾಭವ ಅದರ ಷೇರುದಾರರಿಗೆ ವಿತರಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಆದರೆ ಆಧುನೀಕರಣ ಮತ್ತು ವಿಸ್ತರಣೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ನಿಗದಿತ ಅಥವಾ ಕಂಪನಿಯ ಕಾರ್ಯನಿರತ ಬಂಡವಾಳದ ಅಗತ್ಯತೆಗಳು. ಈ ರೀತಿಯ ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು 'ಆಂತರಿಕ ಹಣಕಾಸು' ಅಥವಾ 'ಸ್ವಯಂ ಹಣಕಾಸು' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಕಂಪನಿಯ ಹಣಕಾಸಿನ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಆಂತರಿಕ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಪೂರೈಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

2. ಬಾಹ್ಯ ಮೂಲಗಳು (ಎರವಲು ಪಡೆದ ಬಂಡವಾಳ)
ಕೆಳಗಿನ ಬಾಹ್ಯ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಹಣಕಾಸು ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಹುದು.
(i) ಡಿಬೆಂಚರ್ಸ್ 
(i) ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಠೇವಣಿ 
(iii) ವಾಣಿಜ್ಯ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು 
(iv) ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು 
(v) ವ್ಯಾಪಾರ ಸಾಲ

(i) ಡಿಬೆಂಚರ್ಸ್ 
ಈಗಾಗಲೇ ಚರ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ
(ii) ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಠೇವಣಿಗಳು 
ಷೇರುಗಳು ಮತ್ತು ಡಿಬೆಂಚರ್‌ಗಳಿಗೆ ಹಣಕಾಸಿನ ಮುಂದಿನ ಪ್ರಮುಖ ಮೂಲವೆಂದರೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಠೇವಣಿಗಳು. ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ 1 ರಿಂದ 3 ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ನಿಗದಿತ ಅವಧಿಗೆ ಹಣವನ್ನು ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಜಮಾ ಮಾಡಲು ಸಾರ್ವಜನಿಕರನ್ನು ಕೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪಾವತಿಸಿದ ಬಡ್ಡಿದರವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಶೇಕಡಾ 11 ರಿಂದ 15 ರವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ, ಇದು ಹಣ ಠೇವಣಿ ಇಡುವ ಸಮಯದ ಪ್ರಕಾರ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಠೇವಣಿದಾರನು ಬಯಸಿದರೆ ಅವನು ಸಮಯದ ಅವಧಿ ಮುಗಿಯುವ ಮೊದಲು ಹಣ ಹಿಂಪಡೆಯಬಹುದು, ಸ್ವಲ್ಪ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

CHAPTER 8 PAGE 123 ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು

(iii) ವಾಣಿಜ್ಯ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು
ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ಕಾರ್ಯ ಬಂಡವಾಳದ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಅವರು ಈ ಕೆಳಗಿನ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರಗತಿ ಸಾಧಿಸುತ್ತಾರೆ:
(ಎ) ಸಾಲ 
(ಬಿ) ನಗದು ಕ್ರೆಡಿಟ್ 
(ಸಿ) ಹೈಪೋಥೆಕೇಶನ್ 
(ಡಿ) ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ 
(ಇ) ಓವರ್ ಡ್ರಾಫ್ಟ್ ; (ಬ್ಯಾಂಕ್  ನಮ್ಮ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಮೇಲೆ ಹಣ ವಿಥ್-ಡ್ರಾ ಕೊಡುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ )
(ಎಫ್ )ವಿನಿಮಯ ಬಿಲ್‌ಗಳ ಖರೀದಿ ಮತ್ತು ರಿಯಾಯಿತಿ.

(iv) FINANCIAL INSTITUTIONS ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು 
ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಬಂಡವಾಳ ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಖಾಸಗಿ ವಲಯದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಆದರೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಸಹ.
ಈ ವಿಶೇಷ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಸೇರಿವೆ:
(ಎ) ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ಫೈನಾನ್ಸ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (ಐಎಫ್‌ಸಿಐ) 
(ಬಿ) ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಅಂಡ್ ಇನ್ವೆಸ್ಟ್‌ಮೆಂಟ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (ಐಸಿಐಸಿಐ) 
(ಸಿ) ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ಡೆವಲಪ್‌ಮೆಂಟ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (ಎನ್‌ಐಡಿಸಿಐ) 
(ಡಿ) ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ಡೆವಲಪ್‌ಮೆಂಟ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (ಐಡಿಬಿಐ) 
(ಇ) ರಾಜ್ಯ ಹಣಕಾಸು ನಿಗಮಗಳು 
(ಎಫ್) ರಾಜ್ಯ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ನಿಗಮಗಳು (ಎಸ್‌ಐಡಿಸಿ) 
(ಜಿ) ಜೀವ ವಿಮಾ ನಿಗಮ (ಎಲ್‌ಐಸಿ) 
(ಎಚ್) ಯುನಿಟ್ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (ಯುಟಿಐ)

(v) TRADE CREDIT  ವ್ಯಾಪಾರ ಸಾಲ
ಯಾರಾದರೂ ತನ್ನ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಸರಕುಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದಾಗ, ಸಗಟು ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಅಥವಾ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಉತ್ಪಾದಕರಾಗಿರಬಹುದು, ಅವರು ತಮ್ಮ ಪೂರೈಕೆದಾರರಿಂದ ಪಡೆಯುವ ಖರೀದಿದಾರರಿಗೆ ಸಾಲವ ಅನುಮತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ರೀತಿಯ ಸಾಲವ ವ್ಯಾಪಾರ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ಕ್ರೆಡಿಟ್‌ನ ಸಾಮಾನ್ಯ ಅವಧಿ 30 ರಿಂದ 90 ದಿನಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ಸಾಲಗಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಬಡ್ಡಿ ವಿಧಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
ಯಾವುದೇ ಭದ್ರತೆ ಇಲ್ಲದೆ ಫೋಪನ್ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿ ಖರೀದಿದಾರರಿಗೆ ಇದನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅಂದರೆ ಖರೀದಿದಾರನ ಸದ್ಭಾವನೆ ಮತ್ತು ಮರುಪಾವತಿಸಬಹುದಾದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಮೇಲೆ.

I D PHARM CHAPTER 2 of Pharmacognosy Various systems of classification of drugs of natural origin

I D PHARM CHAPTER 2 Pharmacognosy: Various systems of classification of drugs of natural origi

Crude drugs mean collection and drying of unprocessed natural substances obtained in crude from obtained from nature's different sources like the plant, animal, mineral, marine, and biotechnology These unprocessed Crude drugs are further grouped as Organised (cellular) and Unorganised (acellular) drugs Organized drugs are crude drugs represent part of a plant and are, therefore, made up of cells. unorganized drugs are a diverse group of solid and liquid materials which do not consist of parts of plants and are obtained from natural sources by a variety of extraction procedures.

 In pharmacognosy, crude drugs classified according to

I. Alphabetical Classification

II. Taxonomical Classification

III. Morphological Classification

IV. Chemical Classification

V. Pharmacological Classification

VI. Chemotaxonomical Classification

 It is noted that none of them give a total profile of natural drugs and has its limitations.

 1. Alphabetical Classification

Crude drugs arranged according to the alphabetical order of their Latin and English names. Some of the pharmacopeia and reference books classify crude drugs according to this system are as follows eg. Indian pharmacopeia, British pharmacopeia, United States Pharmacopeia, National Formulary British Pharmaceutical Codex, European Pharmacopeia used in Drugs and Cosmetics.

Taxonomy: Practice of classifying plants and animals according to their presumed natural relationships.

II. Taxonomical Classification

Drugs classified according to plants or animals from which they are obtained in phyla, orders, families, genera, species, subspecies, etc. This method of classification is based on considerations of natural relationship or phylogeny among plants or animals. Crude drugs of plant origin are classified on the basis of one of the accepted systems of botanical classification. A large number of plant families have certain distinguishing characteristics that Permit crude drugs from these families to be studied at one time. Thua, drugs obtained from plants having alternate leaves, cymose flowers, and fruits that are berries or capsules (hyoscyamus, datura, belladonna, and stramonium) are considered with other members of Solanaceae. Taxonomical classification of crude drugs derived from dicot plants as follows.

 a. Phylum: Spermatophyta.

b. Division: Angiospermae.

c. Class: Dicotyledons.

d. Order: Rosales.

e. Family: Leguminosae.

f. Sub-family: Papilionaceae.

g. Genus: Glycyrrhiza, Astragalus, Myroxylon.

h. Species: Glycyrrhiza glabra, Astrogolus gummier, Myroxylon balsamum. 

III. Morphological Classification

Crude drugs grouped according to part of plant or animal represented into organized and unorganized drugs. Organized drugs divided into parts of the plants like leaves, flowers, fruits, seeds, woods, barks, subterranean parts like roots, and rhizomes. unorganized drugs are dried latex, gums, extracts, etc.

 Some of the examples of crude drugs under this type of classification are as follows.

a. Seed: Nuxvomica, Strophanthus, Areca. Castor.

b. Leaf: Senna, Digitalis, Vasaha, Eucalyptus.

c. Bark: Cinchona, Kurchi, Cinnamon, Quillia.

d.Wood: Quassia, Sandalwood, Sassafras. Red sanders.

e. Root: Rauwolfia, Ipecacuanha, Aoonite, Jalap.

f. Rhizome: turmeric, ginger, valerian, Podophyllum.

g. Flower: Clove, Pyrethrum, Artemisia, Saffron.

h. Fruit: Coriander, Colocynth. Fennel. Bael.

i. Entire Organism: Ephedra, Ergot, Cantharides, Belladonna.

j. Dried Latex: Opium, Gutta-percha, Papain.

k. Resin combinations: Balsam of Tolu, Myrrh, Asafoetida, Benzoin.

l. Dried Juice: Aloes, Kino, Redgum.

m. Gum: Acacia, Tragacanth, Ghatti gum, Guar gum.

n. Dried extract: Gelatin, Catechu, Agar, Curare.

 This system of classification is more convenient for practical purposes, especially when the chemical nature of the drug is not understood,

 Morphology: The branch of geology that studies the characteristics and configuration and evolution of rocks and landforms.

 IV. Chemical Classification

Crude drugs are divided into groups according to the chemical nature of their constituent. Since pharmacological activity and therapeutic significance of crude drugs based on the nature of their chemical constituents, chemical classification of crude drugs is a perfect method of study. The crude drugs containing alkaloids are grouped, regardless of their morphology and taxonomical behavior.

 Few examples of drugs under chemical classification are as follows.

a. Glycosides: Digitalis, Senna, Cascara, Liquorice.

b. Alkaloids: Nuxvomica, Ergot, Cinchona, Datura.

c. Tannins: Myrobalan, Pale Catechu, Ashoka.

d. Volatile oils: Peppermint, Clove, Eucalyptus, Garlic.

e. Lipids: Castor oil, Beeswax, Lanolin, Cod liver oil.

f. Carbohydrates & Derived products: Acacia, Agar, Honey, Ispaghula

g. Resins and Resin Combinations. Colophony, Jalap, Balsam of Tolu.

h. Vitamins and Hormones: Yeast, Shark liver oil, Oxytocin, Insulin.

i. Proteins and Enzymes: Gelatin, Papain, Trypsin.

Chemical method of classification is preferred for the systematic study of crude drugs, although crude drugs belonging to different morphological or taxonomical categories may be brought together, provided there ie .some the similarity in the chemical nature of principles.

 V. Pharmacological Classification

This system of classification involves grouping of crude drugs according to pharmacological actions regardless of a constituent, morpholog1 taxonomical status or chemical relationship, drugs are grouped,

(a) Laxatives: Aloes, Rhubarb. Castor oil, Ispaghula, Senna.

(b) Cardiotonic-Digitalis, Arjuna.

(c) Carminatives & G.L regulators – Umbelliferous: Coriander, Fennel,  Ajowan, Cardamom Ginger, Black pepper, Asafoetida. Nutmeg. Cinnamon,  Clove.

(d) Astringents-Catechu.

(e) Drugs acting on the nervous system - Hyoscyamus, Belladonna. Aconite,  Ashwagandha. Ephedra, Opium, Cannabis, Nux vomica.

(f) Antihypertensives - Rauwolfia.

(g) Antitussives - Vasaka, Tolu balsam, Tulsi.

(h) Antirheumatics - Guggul, Colchicum.(i) Antitumour - Vinca.

(j) Antileprotics - Chaulmoogra Oil.

(k) Antidiabetics - Pterocarpus, Gymnema, Sylvestro.

(1) Diuretics - Gokhru, Punarnava.

(m) Antidysentrics - ipecacuanha.

(n) Antiseptics and disinfectants Benzoin, Myrrh. Nim, Curcuma.

(o) Antimalarials - Cinchona.

(p) Oxytocics - Ergot.

(q) Vitamines - Shark liver Oil and Amla.

(r) Enzymes - Papaya, Diastase, Yeast.

(s) Perfumes and flavoring agents - Peppermint Oil, Lemon Oil, Orange Oil,  Lemongrass Oil, Sandalwood.

(t) Pharmaceutical aids - Honey, Arachis Oil, Starch, Kaolin, Pectin, Olive oil,

Lanolin, Beeswax, Acacia, Tragacanth, Sodium alginate, Agar, Guar gum,  Gelatin.

(u) Miscellaneous - Liquorice, Garlic, Picrorhiza, Dioscorea, Linseed,  Shatavari, Shankhapushpi, Pyrethrum, Tobacco.

 VI. Chemotaxonomical Classification

The expanding knowledge of the phytochemical screening has revealed the existence of a close relationship between chemical constituents of plants and their taxonomical status. The concept of 'chemotaxonomy’ has brought the plant chemist back to the systematic botany because certain chemical compounds have been found to characterize certain botanical groupings. Chemotaxonomy establishes a relationship between the position of the plant and attempts to utilize chemical facts to obtain a more exact understanding of biological evolution and natural relationships. The knowledge of chemotaxonomy could serve the basis for the classification of crude drugs. The location of berberine alkaloids in Hydrastis, Berberis and, Argemone, distribution of rutin, ranunculaceous alkaloids, and flavonoids in species of higher plants are of chemotaxonomic significance.







I D PHARM CHAPTER 1 of Pharmacognosy :A) Definition, B) History, C) Scope of Pharmacognosy, D) Indigenous system of medicine.

I D PHARM CHAPTER 1 Pharmacognosy: 

Syllabus two pages

A) Definition, 

B) History, 

C) Scope of Pharmacognosy, 

D) Indigenous system of medicine.






B) History

The history of herbal medicines is as old as human civilization. The documents, many of which are of great ancientness revealed that plants were used medicinally in India, China, Egypt and Greece long before the beginning of the Christian era.

1. The well-known treatises in Ayurveda are Charaka Samhita and Sushruta Samhita. Charaka worked meticulously to examine and classify herbs into groups called Gunas. Fifty groups of ten herbs each of which, according to him, would suffice an ordinary physician's need. Marked by extreme care in the treatment of details. Sushruta arranged 760 herbs in 7 distinct sets based on some of their common properties. A large portion of the Indian population even today depends on the Indian System of Medicine Ayurveda, 'An ancient science of life'.

2. In 16th century before Christ Papyrus Ebers, One of the most famous surviving remainder the document is dominated by more than 800 formulae and 700 different drugs.

3. in China, many medicinal plants had been in use since 5000 B.C. around 3000 B.C. Emperor Shen Nung writes oldest known herbal document Pen-t'sao It contains 365 drugs, one for each day of the year.

4.460 -3608.C., Father of medicine", Hippocrates" 

5. 384 -3228C, Aristotle

6. 1852 Stass and Otto A new extraction process for alkaloid was developed. 

7. 1860 Neumann, cocaine

8. 1493-1 541 Paracelsus develop mineral salts which might potential of being universal curative agents.

9. 1707 -1778 Swede Linnaeus classified the plants and introduced. System of namingthe plants known as the binomial system which is still followed.

10. In 19th century era Materia Medica was used in Pharmacognosy. 





C) Scope of Pharmacognosy

Pharmacognosy as an applied science has played a crucial role in the development of different disciplines of science. A pharmacognosist should possess a sound knowledge of the terms used to describe the vegetable and animal drugs as covered under botany and zoology, respectively. The knowledge of plant taxonomy, plant breeding, plant pathology, and plant genetics is helpful in the development of cultivation technology for medicinal and aromatic plants. Plant – chemistry (phytochemistry) has undergone significant development in recent years as a distinct discipline. lt is concerned with the enormous variety of substances that are synthesized and accumulated by plants and the structural elucidation of these substances. The technology involving extraction, purification, and characterization of pharmaceuticals from natural sources is a significant contribution to the advancement of natural and physical sciences. The knowledge of chemotaxonomy, biogenetic pathways for the formation of medicinally active primary and secondary metabolites, plant tissue culture and other related fields are essential for a complete understanding of Pharmacognosy. The basic knowledge of biochemistry and chemical engineering is essential for development of collection, processing, and storage technology of crude drugs.

Pharmacognosy is an important link between Pharmacology and Medicinal Chemistry. As a result of the rapid development of phytochemistry and pharmacological testing methods in recent years new plant drugs are finding their way into medicine as purified phytochemicals, rather than in the form of traditional galenical preparations. The knowledge of pharmacology is essential for understanding the action of drugs on animals and the human system. Pharmacognosy is the infrastructure on which depends evolution of novel medicines, as it is seen that several crude drugs are utilized for the preparation of galenicals or as sources of therapeutically significant subspaces that cannot be synthesized economically. Further, crude drugs also provide essential intermediates for the final synthesis of active compounds. Phytopharmaceuticals or synthetic drugs derived from phytochemicals have to be ultimately incorporated in a suitable dosage form which involves the knowledge of dispensing and preparative pharmacy, pharmaceutical technology, and analysis.

ln a nutshell, Pharmacognosy is an important bridge between the pharmaceutical and basic sciences. Pharmacognosy is a vital link between Ayurvedic and Allopathic systems of medicines.  It provides a system wherein the active principles of crude drugs derived from natural origin can be dispensed, formulated, and manufactured in dosage forms acceptable to the allopathic systems of medicine.





D) Indigenous system of medicine.

i) Ayurveda - Indian System of Medicine

Ayurveda-Ancient Science of Life is believed to be prevalent for the last 5000 years in India. lt is one of the most famous systems of medicine in the world. Ayurveda is based on the hypothesis that everything in the universe is composed of five basic elements viz. 1.Fire (thumb), 2.Air (index) 3. Space (middle) 4. Earth (ring) and 5. Liquid (small finger)

They exist in the human body in combined forms like Vata (space and air), pitta (energy and- liquid), and Kapha (liquid and solid). Vata, pitta, and Kapha together are called Tridosha (three pillars of life). lt is believed that they are in harmony with each other, but in every human being one of them is dominating which, in turn, is called the prakruti of that person. Tridosha exists in the human body in seven forms called Saptadhatu viz. Rasa (lymph), Rakta (blood), meda (adipose tissue), mamsa (flesh), majja (nervine tissue), Shukra (reproductive tissue), and asthi (bones). These tissues are subject to wear and tear so that mala (excretory material) is formed from them. When tridosha, saptdhatu, and mala are in balance with each other, it is called a healthy condition white imbalance causes a pathological condition. lt is hypothesized that the five characters of the medicinal herbs viz. rasa, guna, virya, vipak, and prabhava can be applied to five various pathological conditions. Authentic information on Ayurveda has been compiled by ancient Indian Medicine practitioners in forms called Samhita and other similar books. Ayurvedic pharmacy (Bhaishajya-Vigyan) proposes five basic dosage forms like swaras, Kalka, kwath, hima, and phant, A number of other dosage forms like churna, avaleha, ghrita, sadhana Kalpa, bhasma are prepared from them. Mostly, all of them are polyherbal formulations. Some important herbs in Ayurveda is Rauwolfia sepentina, Asparagus racemosus, Cassia angustifolia, Sesamum indicum, Holarrhena antidysenterica, Withania, somnifera, aconitum napellus, Piper longum, etc.

ii) Naturopathy and Yoga

Naturopathy is not merely a system of treatment, but also a way of life which is based on laws of nature. The attention is particularly paid to eating and living habits, adoption of purificatory measures, use of hydrotherapy, mud packs, baths, massage, etc.

 The system of Yoga is as old as Ayurveda. The eight components of Yoga are restraint observance of austerity, physical postures, restraining of sense organs, breathing exercises, contemplation, meditation, and Samadhi. Yoga exercises have potential in the improvement of better circulation of oxygenated blood in the body, restraining the sense organs, improvement of social and personal behavior, and induction of tranquility and serenity in the mind.

iii) Siddha Systems of Medicine

The term 'Siddha' means achievement and 'Siddhars' were saintly personalities, who attained proficiency in medicine through the practice of Bhakti and Yoga. According to traditional belief, Lord Shiva unfolded the knowledge of medicine to his wife Parvati which was then passed to Siddhars.

This is the system of the pre-Vedic period identified with Dravidian culture and it is largely therapeutic in nature. Like Ayurveda, this system believes the role of three humors i.e. vatta, pitta and Kapha and that all objects in-universe are made up of five basic elements namely, earth, water, sky, fire, and air.

The identification of causative factors of diseases is done through a pulse reading, the color of the body, the study of voice, urine examination, the status of digestive system and the examination of the tongue.

The literature of the Siddha system is mostly in Tamil. A few natural drugs used in Siddha system of medicine is: Abini (Papaver somniferum), Alari (Nerium indicum, Ethi (Strychnos Nux-vomica), Gomathai (Datura stramonium), Haikalli (Euphorbia nerifolia, Ratha polam (Aloe barbadensis).


ಫಾರ್ಮಾಕಾಗ್ನೋಸಿ

1.2

ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ  ಔಷಧಿಗಳ ಇತಿಹಾಸವು ಮಾನವ ನಾಗರಿಕತೆಯಷ್ಟು ಹಳೆಯದು. ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಯುಗದ ಆರಂಭಕ್ಕೆ ಬಹಳ ಹಿಂದೆಯೇ ಭಾರತ, ಚೀನಾ, ಈಜಿಪ್ಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೀಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ಔಷಧೀಯವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಎಂದು ದಾಖಲೆಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ.

1. ಆಯುರ್ವೇದದಲ್ಲಿನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಗ್ರಂಥಗಳು 'ಚರಕ ಸಂಹಿತಾ' ಮತ್ತು 'ಸುಶ್ರುತ ಸಂಹಿತಾ'. ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳ ಗುಣ ಎಂದು ಕರೆಯುವ ಗುಂಪುಗಳಾಗಿ ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲು ಯೋಗಿ ಚರಕ ಅವರು ನಿಖರವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಹತ್ತು ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳ ಐವತ್ತು ಗುಂಪುಗಳು, ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ, ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, ಸಾಮಾನ್ಯ ವೈದ್ಯರ ಅಗತ್ಯಕ್ಕೆ ಸಾಕಾಗುತ್ತದೆ. ವಿವರಗಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ಕಾಳಜಿಯಿಂದ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ

ಸುಶ್ರುತ ಅವರು 760 ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳನ್ನು 7 ವಿಭಿನ್ನ ಸೆಟ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಕೆಲವು ಸಾಮಾನ್ಯ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳ ಆಧರಿಸಿ ಜೋಡಿಸಿದರು.

ಇಂದಿಗೂ ಭಾರತೀಯ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಬಹುಪಾಲು ಭಾಗವು ಭಾರತೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಆಯುರ್ವೇದವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ, 'ಪ್ರಾಚೀನ ಜೀವನದ ವಿಜ್ಞಾನ'.

2. 16 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಕ್ರೈಸ್ಟ್ ಪ್ಯಾಪಿರಸ್ ಎಬರ್ಸ್‌ಗೆ ಮುಂಚೆಯೇ, ಉಳಿದಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಡಾಕ್ಯುಮೆಂಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ 800 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸೂತ್ರಗಳು ಮತ್ತು 700 ವಿವಿಧ ಔಷಧಿಗಳು ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಹೊಂದಿವೆ 

3. 460-360 ಬಿ.ಸಿ., ವೈದ್ಯ ಪಿತಾಮಹ ", ಹಿಪೊಕ್ರೆಟಿಸ್" ಕ್ರಿ.ಪೂ.

4. 131-200 ಎ. ಡಿ. ಮೊದಲ ಔಷಧಿಕಾರ ಗ್ಯಾಲೆನ್. ಗ್ಯಾಲೆನ್ ಹಲವಾರು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿದ್ದರು ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಅವನ ಅಪೊಥೆಕರಿಯಲ್ಲಿ ಅಫೀಮು ಸೇರಿದಂತೆ ನೋವು ನಿವಾರಕ ವಸ್ತುಗಳು. 

5. 384-322, ಅರಿಸ್ಟಾಟಲ್.

6. 1852 ಸ್ಟಾಸ್ ಮತ್ತು ಒಟ್ಟೊ ಆಲ್ಕಲಾಯ್ಡ್ಗಾಗಿ ಹೊಸ ಹೊರತೆಗೆಯುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ

7.  1860 ನ್ಯೂಮನ್, ಕೊಕೇನ್

8. 1493-1541 ಪ್ಯಾರೆಸೆಲ್ಸಸ್ ಖನಿಜ ಲವಣಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ರೋಗನಿರೋಧಕ ಏಜೆಂಟ್ಗಳಾಗಿರಬಹುದು.

9. 1707-1778 ಸ್ವೀಡಿಷ್ ಲಿನ್ನಿಯಸ್ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ವರ್ಗೀಕರಿಸಿ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು.
ಇಂದಿಗೂ ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿರುವ ದ್ವಿಪದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಸಸ್ಯಗಳಿಗೆ ಹೆಸರಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ. 

10. 19 ನೇ ಶತಮಾನದ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಮೆಟೀರಿಯಾ ಮೆಡಿಕಾವನ್ನು ಫಾರ್ಮಾಕಾಗ್ನೋಸಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಯಿತು.

I D PHARM JANUARY 2020 QUESTION AND ANSWERS OF PHARMACOGNOSY.

I D PHARM QUESTION AND ANSWERS FOR JANUARY 2020 PHARMACOGNOSY (QP CODE 330) for KARNATAKA, Exams conducted by BEA, BENGALURU