D3300596/1/MAY 1996
Government Of Karnataka
BOARD OB EXAMINING AUTHORITY
DIPLMA IN PHARMACY (ER91)
First Year D.Pharm Examinations, May 1996
Time 3 hours] PHARMACOGNOSY (ER91). [Max.Marks 8O
Note: Answer any ten Questions from SECTION A and any Three Questions
From SECTION B including Question No.14 which is Compulsory.
SECTION-A 4x10=40
1. define crude drug. How do you classify crude drugs?
2. Describe macroscopic characters of cinnamon and Senna.
3. Give name, official source, family and uses of one drug each
Belonging to the following families
(a) Rubiaceae (b) Solanaceae (c) Apocyanaceae (d) Umbelliferae
4. Give difference between Black and pale catechu.
5. What are saponin glycosides? Write Botanical source, family, Active constituents and uses of glycyrrhiza.
6. Give one example for drug used as following. Give their Source, official source and their active constituents. Laxative (b) Insecticide (c) antimalarial (d) antidysentirics.
7. Name a drug used as cardio tonic. Write identification tests for same.
8. Write differences between fixed oils and fats. Give two e.g. each,
9. Give one e.g. for a dried juice and latex cc, uses and family.
10. Write chemical constituent and uses of
(a) Ispaghula (b) Neem (c) Ephedra (d) Rhubarb
11. Write a note on solanaceous alkaloids.
12. What are balsamic resins? How to distinguish Sumatra and Sian Benzoin,
13. Describe method of preparation of Absorbent cotton Give its Botanical source, famlly, uses and constituent.
SECTION-B (40
14. (a)Describe Life cycle of Ergot
(b)Write a note on cultivation and collection. Give its constituents and uses. 6+5+3
OR
Define evaluation of a drug and write a note on microscopic evaluation 4+10
15. Define alkaloids. Give their important properties and tests for their identification.
Classify alkaloids with examples. 2+3+4+4
16 (a) Describe anatomy of clove, with & neat labelled diagram
(b) Explain method of cultivation and collection of opium and Senna 6+7
17 (a) write a note on natural drugs antidiabetics and antimalarials.
(b) Give tests for the identification of (a) Agar (b) Gelatine 7+6
D3300397/2/MAR 1997
Government Of Karnataka
BOARD OB EXAMINING AUTHORITY
DIPLMA IN PHARMACY (ER91)
First Year D.Pharm Examinations, March 1997
Time 3 hours] PHARMACOGNOSY (ER91). [Max.Marks 8O
Note: Answer any ten Questions from SECTION A and any Three Questions
From SECTION B including Question No.14 which is Compulsory.
SECTION-A 4x10=40
1.Write Briefly on Indian System of Medicine
2.Give Name, source and Uses of One drug belonging families
Anthracene, Loganiaceae, Euphorbiaceae, Myrataceae
3. tion four Carminative with Source and family
4, Name two Antirheumatic drugs with Source, Family &, Constituents.
5.Write a note on enzymes, Explain the collection of Papain
6.Write source, biological features of clove with a neat dliagram
7.Give example each for Oleoresin and Balsam resin. Mention Source and, Uses
8. Give one specific test each for identification of Cardiac and Anthraquinone glycosides & Discuss tests.
9. Mention Name, source, family and Uses of Crude drugs contain following constituents Ferulic acid, Bassorin, Invert Sugar, Oannabinol
10 Name the Source, Active Constituents and uses of
Neem, fobdooo, Black Pepper, Linseed,
1l Describe morphological feature of Umbelliferous fruit
12 Give One Otr"io", identifioation tcst for Eoney lgrrn Cinnanon, Benzoin.
18 Defius (a) Altatoidr a, ud (6) Lipiar
EffiEION_B . 40
tq Briefly digouss difrerent methode of olacsifioetion of orude d, rugs. 7 +7
Erplein the olmsiflcation. OB
(o) Wrih a robc ou oolleotion aa.rl.pleparetiou of lonrra.
(D) With lebelleil iliogran Erplain enrtody of sen3e. 6+8.
t5 Deflne tanninr, olassify them $ith Examples. Give theil inportant
propertiee anil tests for itlsntifioation. 2+4+3+l
1.6 Mention auy ooe oruds drug belonging to tho family solrnaoer, q.
Give its Botanical Source, Family, Active constituent.
With labelloid diagram description its morphological features s+s+?
17 Write, st6 Butdrcg and Ligature 1flcntion the difiorcnc0s, [61es61
Ihsorba, b.te snd no[obsorbable Buturor with oxonplol.
Elplau ahiaulial method of gt€rfilization of oatgui. t++, &
D3301097/3/OCT 1997
D3301097 Govsmnent oI Karnataka
ROAND OF DXAMININO AUTTIOBITY
DIPt0DTA IN PHARMACY (EBteol)
D. Pharm PtrtI Eramiuatiour 0ctober 1997
flme B lloursl PEARIIAC0GN0SI [Mar. Merke 80
lVotc 3.Answel eqy ?EN _questions from $ection A snd ty IH&DE questions
from $eotibn B. Iuclutling questiou No. t4 whioh is compul"ory.l
4 x l0=40
1 Define Pharmacognosy. Name various systems of classification of crude drug.
2 Write the ofrcirl rcuroe, fmily, ocndituenta rnil useg of urilemon anil Nutmeg.
3 Give the ootivo cotrltitucntr rnd ures of
(a) Ilyooo srnuE (D) Arjuna (c) Senuo (d Lanolir
4 Write the morphologioel charrcters of (i) Ipecrcuanho (D) Nurvomica
6 How do yoti, AiedqEtirct sotton fibre fronr rool fibres?
6 Give souroG, urer of drug coutaining followjgg oouotitffitr.
(d Dphoilrine (0) Py, rethrin (o) 0atochin (d) Diosgenin
T [Mlrat aro guEE 1 E"o.u ds ysu ili#fngut$h.Asaoia from tregaoanth ?
I Gllve 1 eS ffiiilE, ry [rrftrg fuIffiB, 6t[on, vrite their so^Etsoa aad ooi
(i) O4ytooio (ii1 Auticoncer (iii) Antiseptio (iv) Antispasmodic
9 Nerne ihugs onteining inilole alhaloiils, c6o, Esgiit[ehts user of a11y otwof them.
10 l) eeoril.ro Bethod of pr.eparation of opiun
1l Write spooifio identiffoation tort for Asefoetiala.
Write princtple innolved ia oombhed umbellifo, none tost.
12 Name 2 itrrugs oontaining orrtliao gtyoCIiiles teats for card, iao glyoooidee,
18 Wbat are teunins I Classify them with eramples
SEflEIONB v,40
14 Writc atroteotr hhtory & toopo gfPhlrmloognoty.
OR
What is evdutiso of onlde drugs.
lYrite o roto on Physioal & ohemiosl evrlurtion. lr
15 (o) T[hot are enthrocene glycosider ?
(D) Give the Botaniool souroe fanily, comtituents & u$r of llors,
(o) lfrite tho nothod of prepbration of Aloe. 8+l+0
16 lrito notos ou the folloving.
(o) Suturm ond ligrturer, (D1 Cultivation & oolloctlgn 0f rennr 6+f,
17 (o) Desuibo rnotony of oinnemo[ 0f tiudom dfi hbclted ilirprm.
(b) I[rlte 0 r0t0 oD umrolliferous falih.
E
D3300999/4/SEP 1999
D8800999 Government of Karnataka
BOARD OX EXAMINING AUTHORITY
DIPLOMA IN PHARMACY (ER91)
DPharm PartI Examinations September 1999
Time 3 Hours PHARMACOGNOSY (AA gl )
[Max. Markg 80
[Ifoac(l) Answer Any ten questions from section and any IHhDE queetions
from Section B. Including question No. t4 which is compulsory.
X10
1 G$ive oo.rrer sorlBcrgi f, o, mll y uses of drugof faailies. (") Apoeyauaooao (ftI Usheose (o) Oleaoeae (d) Solanroeoe
2 Glive one oLeaiocl tcpt fory, [.iilegttfioatioa of followiag. (c) .&srfioatfldb P] Hnus5r (a] Bffnolllage (dl Oardenolides
3 Compare f, olloritrg
(a) Gtums aud, muollagos (e) Boilable ard NoaBoilable Oatgut
(D) Glyoot eari AglJroon (d) Tcqg Al.Hoids snd PsuedoAlkaloids
5 Morpholoefy ith diagrem (a) IpeoapFpaha (6) Nux vomica
6 .Desoribe tests for identifioation of silk fibres
6 ssurse and usos of (a) TobEooo (D) Aiowan (o) Diastase (d) Pte roosrpug
7 Deecribe pharmeoologioal and ohqpipl olEi$oa0ion of crdo
drugs with eonplcs. Msntion thoir adluruffiwand dieadioutages.
8 lVrite a aote oa Adulterction of Orude Dmgp rith eooples.
I Give nouroc and uEoB of otude dmg whioh ooutain following coustituentr
(o) Bassorin (6) Serrulio aoid (o) Vitamia A (d) Codeine
10 Defiae Resins. Give their properties and olassifieation with eramples.
t1 Name two antidiabetios, their soutco and importnnt coastituents.
12 Dc6ne (o) Crude l) rugs (D) Organised orude drugs
(o) FharnooogDosy (d) Unorgodissd orudo drugs
tg Give aouro6s, ooactituents, usc1 ond tmto for Glelotin and Myrrh
sE0EloNtB (
(I0 Err&s
14 Desotib€ oollostfio.s, plamffidon, storgen oonstituents and nses
of Ergot arrd, Digttorltl. OB ?+?
Definc EvaluatioD.lVrite a nots on biologioal evaluation and
Phlsical Evaluation. 2+6+0
16 (d Describe ths souroe, preparation usss nd offlcial tesbs for
gsjgioalOotton woot ?
(A) What are regenerated fibres ? &kplain with examples. 9+
16 f) efine alkaloids aud olassifythem. with oxgrmpl6. Desstibe how
. atkaloide nriybe isolated from a, orude drug. 2 6+0
tT @l Givs mioroscopio oharecters of Nux Vomioa with diagram.
(0) lfLot in f. oreign laorganio Mattm and.Stomatal Nlmber ?
IVrite about, tbeir inrPortaDoe. 2+6+6
D3300603/5/JUN 2003
Government of Karnataka
BOARD OF EXAI4INING AUTHORTTY
D.Pharm PartI Eramination (ER91)
Time3Hours PHARMACOGNOSY
[max. marks80
[Note Answer any TEN questions from Section A and any THREE questions
from Section B including question No.14 which is compulsory
SECTIONA
Discuss briefly llistory of PharmacogBosy.
Give botanical sourice and use of dmgs containing following.
constittrents. a) Vincristine b) EmAiie c) Ferrulic acid d) Atropine
Describe morphological characters of a) Vasaka b) Clove
Exptain following tEsts. a) Combined umbelliferone test b) FicF63 tEst
Write a note_on gums and muclllages.
Name botan[al iourc", cherniial constituents and uses of a) Amla b) Aloes
Give name and uses of any one drug helonging to the following families
a) Zingiberaceae b) .r.auraceae c) Leguminosae d) Euphorbiaceae
Define a) Suture b) Stomatal index c) Glycoside d) Diuretic
Write a briefnote on crude drug monograph.
Name the imporant chemical constituents and uses of the following
a) Senna b) Isapgol c) Pale catechu d) Honey
What are alkaloids? Classifu them with exanrpleS.
Give one example of a crude drug used as the following with their source
and active constituents. a) Colouring agent b) Inseoticide
c) Emulsifyng agent d) turti gout rr Write the source, preparation and uses of Cotton
SECTION.B V
Define evaluation. Name different methods of evaluation. Discuss
morphologtcal and microscopical evaluation with suiable examples urf, 14
What is adulteration? Write a brief note on different types of adulteration
With the help of a neat labeled diagram describe the microscopy of Fennel. Write a note on a) Tanrdns b) Opium,o
a) What are oardiac glycosides? Give source and active constituents of any two_dnrgs used as cardiotonics.
b) whst are resins? classi& them with suitable examples. r+6.
Write notes on a) Antiseptics and disinfectants b) Identification tests for alkaloids c) Natural fibres
D3300904/6/SEP 2004
D3 3ooe onfiBt$ffifffifitTfrlffi IrY
D.PHARM. PARTI EXAMINATION (ER91)
Time 3 Hours PHARMAC0GN0SY JMax. Marks.B0
N0fE Answer any TEN questions from SectionA and any THREE questions
From SectionB, including question No, 14 which is compulsory.
SECTION.A 4x1tr40
l. Define crude drug and technical product.
2. Describe morphological characters of Ispagula and Senna,
3. Define enzyme. Give source and uses of diastase and yeast.
4, Give official source and uses of drug containing following active principles
a) Filicic acid b) Anethole o) Emetine d) Arabin
5. Describe tests. a) Combined umbelliferone test b) modified Bornf4gger test.
6. Give name source and uses of any two crude drugs of Families.
a) Scrophularaceae b) Euphorbiaceae
7,Give cc and uses of a) Neem b) Nuxvomica c) Ephedra d) Podophyllum
8. Describe chemical classification of crude drugs with merits and demerits.
9. Write short notes on cardiac glycosides.
10, Name two crude drugs from animal source. Mention its source and uses
11. Define and classify tannins with suitable examples.
12. Name two crude drugs containing indole alkaloids and anthracene glycosides. Identification
Its source and uses.
13. Describe cultivation and collection of opium.
SECTIONB, 1ghrh
14. A) Describe life cycle of ergot,
b) Mention active principle and uses of ergot.
Q Explain drying processes for crude drugs 0R 6+4
a) Define drug evaluation and olassiS,
b) Explain chemical and biological evaluation, +10
15. a) Give morphology and microscopy of fennel with labelled diagram. 6+?
16. Give one confirmatory tests for a) Agar b) gelntin 0) tragacanth d) Benzoin [3
17. Write notes on a) Preparation of surgical catgut b) Adulteration practices
Surgical dressings’ r +Ss
D3300205/7/FEB 2005
D33OO2O5 GOVERNMENT OF IGRNATAKA
BOARD OF EXAIVIINING AUTIIORITY
D.PHARM, PART I EXAMINATIoNS (ER91)
Time, 3 Hoursl pntnUACOGNOSY [Max.Marls80
NorE Answer any TEN questions from SectionA and any THREE
questions from Section8 including question No, 14 which is compulsory.
SECTIONA 4x1o=40
l. Define Pharmacognosy and Crude drug,
2. Mention four carminatives wittr tlreir official source and family.
3. Write notes on Technical products,
4. Define Tannins and glycosido
5. Name two antirheumatic drug with official source and uses.
6. Name official source, active principles and uses of a) Tobacco b) Linseed
o) Nuxvomica d) Aconite
7. Dsfine volatile oils. CIassiS with examplos.,
8. Explain morphological classification with merits and dernerits,
9. Write notes on Siddha and Naturopathy.
I0. Mention name, souree and uses of each belonging to following families.
a) Acanthaceae b) Lauracea c) Apocyanaceae d) Burceraceae
11. Give official source and active principleand uses of crude drug containing
following active principles. a) Diosgenin b) Conessino c) Asafoetida rd) Emetine
12. Explain macrosgopic characters of Clove bud.
13. Name any two seed and bark dnrg with their main active principle and uses.
SECTION.B V
14 Explain Collection, preparation, storage conditions, active principles and uses of.
Opium and Digitalis OR 7+7
Give anatomical features with neat labeled diagrams of Datura and lpecac 7+7
l5 a) Define and olasifr alkaloids with example$, b) Explain isolation of alkaloids, 85
16 Give identifying tests for a) Acaoia b) Myrh o) Cardiac glycosidos
d) Anthraoene glycosides 3+3+3lA+316
17 Write notes on a) Physical evaluation b) Cyanogenetic glycosides 54+4
c) Drug conhining oxytooic
D3301005/8/OCT 2005
D3301005
GOVERNMEIT OF IGRNATA KA
BOARD OF EXAMINING AUTHORITY
D.PHARM. PART I EXAMINATIONS (ER91)
Pharmacognosy [Max. Marta_80
Time3 Hours
N0TEAnswer any TEN questions from SectionA and any THREE
Que$ions from SectionB including question No. 14 which is compulsory.
(Write diagrams wherever required)
SECTIONA 4Xt0
1. Explain morphological classification.
2. Write the botanical source, chemical constituents and uses of the drugs having oxytocic activity.
3. Write the botanical source and uses d) ragacanth.
4. Give the name and active constituents of any on9 q.ghlonging to the following category a) cardiotonic b) antileprotic c) antitussive d) flavouring agent.
5. Describe the morphological characters a) gokhru b) senna leaf
6. Name laxatives from plant source with examples.
7. Define Cnrde drugs, hilum, unorganized dnrg and vittae.
g. Write the botanical source and uses of drugs in which following constituents are present a) diosgenin b) sennosides c) aloe emodin d) emetine.
g. Write tlre chemical tests to identifr pale catechu and agar.
10. What are enzpes? Mention the botanical source, chemical constituents and uses of any one drug containing enzymes.
11l. Describe the imporknt characteristics of umbelliferous fiuits.
12. Distinguish between digtalis and vasaka in their morphological characters.
13. Write a note on swelling factors and nuffiieg mace.
SECTIONB
14. a) Define adultsration and substitution of a) licorice b) vinca c) castor oil
4+10
b) Explain morphological and pharmacological evaluation.
OR
Define and explain a) veinislet number b) stomatal index c) foreign organic
matter d) moisttue content e) ash value f1 loss on drying d paliside rrtio 2X7
15. Explain alkaloids and lipids. 7+6
16 Write tlrc method of cultivation, method of collcction and stonrgc of ugot and digitalis. 7+$
17. Describe ttre anatomical characters of fennel and cinnamon witli &e help of neat diagrams. rr+rr 67
D3300110/9/JAN 2010
DSSI) OIIO GOVERNMENT OF KARNATAKA
BOARD OF EXAMINING AUTHORITY
D.PHARM, PARTI EXAMINATIONS (ER91) Jan 2010.
Time3 hrs PIIARMACOGNOSY Max, Marla80
NoteAnswer any ten questions from SectionA and any three questions from
sectionB including question No. t4 which is compulsory.
SECTIONA
4xl0 .40
1. Define Phrrmacognosy. Name various classification of crude drygs.
2. Give name, source, family and use of crude dnrg belonging families
a) Apocynadeae b) _Meliaceae
3. Write a note on preparation of surgical catgut
4. Mention fcrur different ways by which a crude drurrs adulterated.
5. Describe chemical tests a) Keller Killiani b) Modified Bomtragers test
6. Give source and use for sample containing Oleoresin and Balsam resin.
Write constituents and uses of a) Isabgol b) Rhubarb
Giveiconstituents and uses. a) Sedative, b) Purgative
Write mprpholggy and constituents of CIovE.
How do you distinguish cotton fiber from wool fibers and sutures from ligatrues.
Mention name, sources, farnily and uses of crude drugs containing
a) Ferulic acid b) Invert sugar
12 What are enzr, ryrrres? Explain collection of Papain.
13. Write a note on natural emulsifying angents
SECTIONB V
14. Whatare oardiac glycosides? pxplain tests for identification. Give
two eg crude drugs containing same and explain any one of them in dehil
OR 2+3+9
Discuss in detail about evaluation of crude drugs 14
15. Mttrlabeled diagram describe macroscopy of Nux vornioa
give its sourse, chemical constituenJs and uses 9+4
16. Describe life cycle of Ergot. Write a note on its cultivation and collection
Give iB uses.
17. Write ehernical tests useful in identification of following
a) Agar b) Gelatin c) Benzoin d) Honey.
. lrrtt 6+5+2 4+3+3+t
D3300610/10/JUN 2010
D33() () 6IO
Note Answer any ten questions frorn SectionA ancl three questions from
SectionB including question No.14 which is compulsory.
diagrams wherever required.
SECTION.A
4xl0 = 40^
I. Llst otrt any four irnportant phytoconstituents and mention one drug for each
type rnith their biological source and use.
2. Give orne example for a drug used as following category and write its active
constiluents. a) Diuretic b) Antileprotic.
3. Define the following
a) Ash value b) Extractive values c) Locatives d) Carminatives.
4 Write organoleptic characters of Myrrh and Tolu balsam
5. Write chemical constittrtents and uses of following drugs
a) lpecac b) Dioscorea.
6. Defme cardiotgnirc and give constituents of any two drugs of same categoryi
7. Describe pharmacological classification of crude drugs with merits and
demerits.
8. Give biological source, chemical constituents and uses of Pterocarpus and Garlic.
Explain microscopical characters of fennel fruit.
Name drug with its chemical constituents used as a) Anticancer
b) Antitussive c) Emetic c) Antiseptic
Explain morphological characters of liquorice root.
Name drug and give its biological source and uses for following
constituents. a) VitaminA b) Eugenol.
Name rmd give constituents of one drug belonging to following family
a) Papaveraceae b) zingiberaceae c) Acanthaceae d) Gneataceae
SECTIONB V
14. Name different methods for evaluation for crude drugs. Explain
organoleptic and physical evaluation with suitable examples. 3+6+5
OR
Describe anatomy of Cinchona and Senna with labelled diagram. 7+7
I5. Write source, preparation and identification tests for the following
a) Alginate fibres b) Wool c) Absorbent cotton 44+5
16. Give the collection and processing of Rauwolfia and Senna 7+6
17. Write short note on a) Solanaceous drugs b) Gums and Mucilage
t+l+
c) oxytocics r+, .r
D3300111/11/JAN 2011
D33OOI I I GOVERTMENT OF KARNATAIG
BOARD OF EXAMINING AUTHORITY
D.PHARM, PARTI EXAMINATI0NS (ER9 l)
Time3 Hrs. PHARMACOGNOSY Max.Marks8O
Notq fursner any ten questions from SectionA and thrce questions from
SectionB inclu, ling question No.l4 which is compulsory.
SECTION.A
4x10=40
Describe morphologrcal characters of Ginger and Rauwolfia.
Name drugs having following pharmacological activity and give its botanical
source and uses. a. Diuretic b. Antiamoebic c. Antiarthritic d. Hypotensive
What are tannins? . Classifr and give examples
Describe chemical tests useful in differentiating Acacia and Tragacanth.
Name and give chemical constituents of any one drug belonging to
a. Apocyanaceae b, Rubiaceae c. Rananculaceae d. Rutaceae,
Write notes on Physical method of evaluation.
Differentiate between senna and digitalis in its morphological characters.
Write a note on separation of volatile oil.
Describe chemical method for classification of crude Crugs and olassis.
Give source and use of the drug containing following consti$tents
a. resinoleic acid b. atropine c. Pyretluin d. Barbaloin.
Discuss tho chemical constituents for ttre following drugs
a. Gelatin b. Kurchi c. Golhru d. Ergot.
Differentiate between sutures and ligatures.
Discuss fastors influenoing the oultivation of medicinal plants.
SECTIONB V
Define adulteration. Classify various methods for adulteration of crude
drugs. Writo notes on microscopicalevaluation of crude drugs. 8+6
OR
Describe microscopyof senna and Ginger with neat labeled diary.
Classify alkaloids with eg. Write tests to identi$ them and method
usoful in separation of alkaloids.
16. Wrirc short notes on a. Phanmaeeutical aids and
5+4+4
b. History of Fharmacoglosy. 71$
17. With neat laMed diagram desoibo morphology of
a. Kuohi b. Ginger c, .Coriander 3+5+S
D3300611/12/JUN 2011
03300611 G0VERNMENT OF KARNATAIG
BOARD O[ EUMINING AUTHORITY
D. PHARM Part I EXAMINIATION (ER91)
Time 3 Hrs PHARMACOGNOSY
Max. Marks80
Note Answer any TEN questions from section A and any THREE from section B, including question No. 14 which is compulsory. Draw neat labeted diagrams wherever required.
SECTION A
4 x 10 = 40 Marks
1. What are surgical dressings? Classify with examples.
2. Define enrymes. Give souroe and uses of any Tn/O enzymes
3. Name a drug, which has following active constituents
a) Vitamin C b) Vincristine c) Strychnine d) Eugenot
4, Define resins. Write their properties and classification with examples.
5. Write differences between volatile oil and fixed oil
6. Define alkaloids. Write the tests to identify alkaloids
7. Deftne dnd classify pharmaceutical aids with exarnples
8. Explain biological evaluation of drugs.
9. Give the biological source, active constituents and uses of
a) Guggulu b) Ghalmoogra oil c) Ginger d) pyrethrum
10. Define a) Stomatal Number b) Sutures c) Ligatures d) Palisade ratio
11. Write a note on saponin glycoside
12. Write identification test for Aloe and Agar
13. Give oficial source, active principles and any two drugs used as laxatiVes
SECTION B v
l0hils
14. Describe microscopical charecters of Clove and Cinchona with help
of e neat hbeled diagram OR g + 6
Write notes on a) Life cycle of ergot b) lndigenous of system of mcdlcine I +T
15. Write cultivation and collection of Oplum and Digitalis 7+6
16. a) Explain different methods of classification of crude drugs wlth aomples
b) Define adulteration and give any live methods of adultenation E + 5
17. Describe morphology of following wlth help of neat lahled diegra1
a) Digltalis b) Nutrneg c) tPecac
tfit
E+4+4
3300612/13/JUN 2012
Diir) 06r2 G0VERNIvIENT 0F KARNATAKA
BOARD OT EXAIVIININC AUTHORITY
D.PHARM. PARTI EXAMINATIoNS (ER9 I )
Timc3lrs pHARMACoGNosy Mar lr4arky80
Note Answer any ten questions from SectionA and three from SestionB
including Question No.l4 which is compulsory.
SECTIONA 4X10=40
I, Name four Iaxative drugs. write source, family and constituents of them
2. Describe the rnorphology with neat labelled_diagram of a) Ookru b) Colchicum
3 Explain principle and procedure involved in deterrnination of ash value
4. Give biological source, farnily, chemicatconstituents and uses of any one drug
containing vitamins,
5. Differentiate between animal and plantfibres
6. Narne and give chemicalconstituents of any one drug belongingto a) Loganiaceae
b) Myristicaceae c) aporynaceae d) Rubiaceae
7,Give the source, family and chemical con$ituents of one antitumour crude drug
8. Describe following chemical tesls a) Borntage/s test b) Gambir fluorescent test
9. Narne drug containing following con$ituents and give its botanical source and uses
a) Brucineb) .Morphine
10. Describe pharmacological classification of crude drugs with merits and demerits
11. Write source, family and constituents of any two drugs obtained frorn animal Source
12. Explain histological characters of Ginger rhizome
13. What are surgical dressings? Give method of preparation of surgical cotton
SECIIONB (
14. Describe anatomical feahrcs of Fennel and Cinnamon with
help of neat tabelled dragmm l+7 0R
Desrih sflrce, familX morphology, active constituents, method of
collection x1fl preparation of opium, 2+4+2+3+3
15. Define evaluation of cnrde d$ mention vuious types of adultemtion of
. crude drugs with examples, add a note on Pharmacopeial standuds. 2+6+5
16. Define Phamacog[osy, explain history and scope of Pharmacognosy. Z+fns
l7 . Discuss Phamacognostic stud of three antidiabetic cnrde drugs 13
D3300113 /14/JAN 2013
1. Write a brief note on Antitussives.
2. Explain following chemical tests a) combined umbelliferone test
b) Modified borntraggers test.
3. Describe morphology of Digitalis and Clove with neat labelled diagram
4. Differentiate between Pale and Black catechu by chemical tests.
5. Give an example each for following categories
a) Suspending agent b) Perfuming agent c) Binding agent d) Demulcent
6. Give source constituents and uses of one drug from following families
a) Rubiaceae b) Leguminosae.
7. What are cardiac glycosides?
8. Describe gross anatomical details of Ginger with neat labelled diagram.
9. Describe cultivation and preparation of Digitalis.
10. Name important chemical constituents of
a) Neem b) Asafoetida c) Aloes d) Cannabis
11. Classify drugs acting on nervous system with examples.
12. Explain chemical method of identification of crude drugs with suitable e.g.
13. Write the botanical source, chemical constituents and uses of opium.
Section B v
14. Describe the source, chemical constituents, uses and life cycle of Ergot.
0R 2+4+2+5 = t
Define Pharmacognosy. Describe history and scope of Pharmacognosy.
Add a note on Ayurveda.
2+3+3+G10
15. Write a note on extraction and purification of a) Alkaloids b) Resins. Z+S=13
16, a) Define volatile oils. Give their distribution,
General properties and methods of separation. B
h) What are lipids? Differentiate between fixed oils and volatile oils. r5=tt
L7. write note on a) Adulteration b) Chemical method of evaluation S+n=fS
c) Tannins. Rirr
D3300613/15/JUN 2013
03300, 613 GOVERNMENT OF KARNATAKA i.
BOARD OF EXAMINING AUTHORITY
D. PHARM., PART t EXAMTNATTONS (ER91)
Time 3 Hrs PHARNIACOGNOSY Max. Marks 80
Note Answer any TEN questions from SectionA and THREE from Section B
including Question No. ld which is compulsory.
SECTIONA 4X10=40
1. Explain morphologicalclassification of crude drugs.
2. Define enzymes. Give source and uses of diastase and yeast.
3. Write the botanical source and c c for the following drugs
a) Myrrh b) Gokhru c) Guggul dlVasaka.
4. Describe cultivation and collection of opium.
5. Define tannins and give its identification tests.
6. Give source, uses, of drugs containing following c c
a) Anethole b) &Linalol c) Brucine d) Aimalicine.
7. What are surgicaldressings and give method of preparation of cotton.
8. Describethe different methods of adulteration of crude drugs.
9. Describe important characteristlcs of umbelliferous fruits.
10. Name a drug belonging to following families and glve source uses
a) Lauraceae h) Plantaginaceae clMyristicaceae dl Rubiaceae.
11. Describe following tests a) ModSfied Borntiage/s test
b) Cornbined umbelllferone test.
t2. Give one eg drug used for following category and write its
source and chemlcalconstituents a) Antimalarial b) Antirhematic
13. Name any two crude drugs obtained from animal source,
mention their source, family, chemicalconstituents and uses.
sEcnoil B
14. Describe anatomlyof Cinchona and Sennawith neat hbelled diagram,
OR 7+V
al Define drug ewluation and elasslfy them wlth examples.
b) Explaln physicaland chemical evaluation. 4+10
15. Write noteson a) Pharmaceuticalaids b) Hlstoryof Pharmaoogmslr
cl Ayurvedic. System of Medicine t[+5. 4
16. a) What are glycosides?
Give their properties and classifo them with snita, ble examples. t+l
b) Name the source and chemicalconstituents and
uses of any tulo s@ntn gly, cosides.
17. What are alkaloids? Claseitythem wlth examphs. Explain the rnethodu
to extrast alkaloids and Elvethemiealteststo identifythem.,t
D3301213/16/DEC 2013
D33ou13 GOVERNMENT OF KARNATAKA
BOARD OF EXAMINING AUTHORITY
D. PHARM., PARTl Examinations (ER91) December2013
PHARMACOGNOSY
Time 3 Hrs Max. Marks 80
Note Answer any TEN questions from SectionA and THREE from Section B including
Question No. 14, which is compulsory.
Section A 4x 1o40
1. Write a brief note on scope of Pharmacognosy.
Z. Explain the following chemical tests a) Keller Killiani Test b) Goldbeaters Skin Test.
3. Describe the morphological characters of a) Senna b) cinchona
4. Differentiate between Gums and Mucilage’s.
5. Give one example each for following categories
a) Flavouring agent b) Emulsifier c) Disintegrating agent d) Colouring agent.
6. Give botanical source, chemical constituents and uses of
One drug each from following families a) Liliaceae b) Labiate
7. Explain saponin glycosides.
8. Explain the process of preparation of surgical cotton.
g. Explain in detail gross anatomical details of clove with a neat labelled diagram.
10. Name important chemical constituents of a) cinchona b) Ginger c) Vinca d) Colchicum.
11. Write a note on drugs used as antidiabetic with source and active principles
12. Write a note on solanaceous alkaloids with source and uses.
13. Write the botanical source, preparation and uses of ergot.
SectionD
14 Define crude drug adulteration.
Explain different means of adulterating crude drugs with examples. 7
Describe the microscopy of fennel with the help of neat labelled diagram +?
OR
Define crude drug evaluation. Explain microscopic and organoleptic methods of
Evaluating crude drugs with merits and demerits. f4
15. Write a note on a) Glycosides b) Tannins. 7+6
16. A) Define alkaloids. Give their distribution, general properties and identification test.
$, Explain the source and methods of collection of Senna. t1i6
rt. writes notes on
a) Antiseptics and Disinfectants b) Natural fibres c) cardiac glycosides. 5+t
r.r1.
D3300414/17/APRIL 2014
D3300414 GOVERNMENT OF KARNATAKA
BOARD OF EXAMINING AUTHORITY
D. PHARM., PART l EXAMINATIONS (ER911. AprilZ014
Time 3 Hrs PHARMACOGNOSY Max. Marks 80
Note Answer any TEN questions from SectionA and THREE from
Section B including Question No. 14, which is compulsory.
sEcfloN A 4Xl0 40
l. Define diuretics. Name two diuretic drugs and give their botanical source
2. Define and classifr Pharmaceutical Aids with examples.
3. Write official sources, active constituents of
a) Nutmeg b) Clove c) . Tolu balsam d) fennel.
4. Define a) Adultenation b) StomaQl number c) Palisade ratio d) Crude drug.
5. Define alkaloids. Write the test to identify alkaloids.
6. Name and give chemical constituents of any one drug belonging to
a) Rubiaceae b) Liliaceae_c) Papaveraceae d) Apocyanaceae.
7. Write the method of cultivation and collection of Rauw6lfia,
8. Write a note on Tannins.
9. Name drug _a0d give its botanical source and uses for
following constituents a) Emetine b) $rethrine c) Nicotine Q Monttrol.
10. Draw a labelled diagram tbr the rnicroscopical eharacters of ginger.
I l. Write chemical tests for acacia and pale catechu.
12. Describe pharmacological classification of srude drugs.
13. Explain morphological evaluation oforude drugs.
SECTION. B V
14. a) Describe soureg cs, morphologyrmethod of
cultivation, colloction of digiAlis. b) Writo a notc on enzynes $s
Write noto on i) perfumes and flavours OR
ii) sutures iii) surgical drcsings. 6++
15. Explain moryihology of a) Gokiru b) Coriander c) Ntlxvomica. S+4+4
16. a) Doffne and olassify glyeosides with examplos. 7+0
b) Writ€ test to identify differenttlpes ofglycosides.
17. a) Explain dlfforent msfiods of aduitenation of drugs . 7+6
b) Add a note on history ofPharmaoognosy.
D3301214/18/DEC 2014
GOVERNMENT OF KARNATAKA
D330 l2l4 (BoARD oF ExAMtNtNG AUrHoRtry)
D. Pharm. Part I Examinations (ER91),December2014
Time 3 Hrs PHARMACOGNOSY Max. Marks80
Note Answer any TEN questions from section A and THREE from Section B
including Question No. 14 which is compulsory
SEgflONA 4X10=40
1. Describe chemical classification of crude drugs with merits and demerits.
2. Give biological source, chemical constituents and uses of Pyrethrum and Tobacco.
3. Give official source and uses of drugs containing the following active principles
i) Santolol, ii) Azadiractin iii) Quinine iv) Commiphoric acid
4. Describe morphologicalcharaEters of Ephedra and Aconite.
5. Give differences between organized and unorganized drugs.
6. Give biological source, chemical constituents and uses of
Shankapuspi and Linseed.
7. Describe chemical tests for Agar and Tragacanth.
8. Describe microscopical characters of Ginger.
9. Give name biological source and uses of any one drug belonging to the following
families IlPolygoraceae, ii) Plantaginaceae, iii) Combretaceae and iv) Lauraceae
10. Describe modified Borutrage/s test and Vitali Morins test.
11. Give the biologicalsource, chemical csnstituents and uses of Tolu Balsam and Tuisi.
12. Give one example for each of the following with their uses
i) Fungus, ii) Latex, iii) Juice A iq Rhizome
13. Give the biological sources, chemical constituents and uses of
Ashwagandha and Dioscorea,
sEcnoN B v
14. A) Define adulteration, give different methods of adulteration of crude drugs
B)Write a short note on indigenous system of medicine 7 + 7 = 14
OR
Al Describe morphological and microscopical character of Cinchona bark
B) Write short note on surgical dressings 7 + 7 = t4
15. Write notes on Oxiocic i) Drugs containing reslns iii) Antidiabeitc drugs S +4+ 4 = t3
16. Describe methods sf collectioh and preparation of Opium and Senna. T + E = 13
17. Describe morphological and microscopical characters of ipecac trdtrh 51t =13
neat labelled diagram
D3301215/19/DEC 2015
D3301215
Time 3Hours
GOVERNMENT OF KARNATAKA
(BOARD OF EXAMINING AUTHORITY
D. Pharm. Part I Examinations (ER91) December20L5
PHARMACOGNOSY
Max. Marks 80
Note Answer any TEN questions from Section A and THREE from Section B including
Question No. 14, which is compulsory.
Escalon A 4XtO=40
1. Give one example for each of following write their biological source and uses.
a) Rhizome b) Fungus c) Kernel d) Latex
2. Name a drug which has the following constituents a) Emetine b) Glycyrrhizin c) Nicotine d) Hydnocarpic acid
3. Name any two antiseptic drugs and give its biological source, family, Chemical constituents and uses
4. What are resins? Classify them with examples.
5. Give the difference between essential oil and fixed oils.
6. Name a drug which is used as the following along with their source a) Colouring agent b) Diuretics c) Antidiabetics d) Antihypertensive
7. Describe the morphological characters of Ginger and Senna.
8 Write the chemical constituents and uses of the following drugs a) Aconite b) lspagulla c) Shatavari d) Amla
9. Write the biological source, family chemical constituents and uses of Tolu balsam and Honey.
10. Write a note on Pharmacopoeial standards of purity of crude drugs.
11. Give the identification tests for silk and wool.
12. Name any two Pharmaceutical Aids and give its biological source,
Family, chemical constituents and uses.
13. Name any two crude drugs containing anthracene glycosides and
Quinoline alkaloids and give its biological source and uses.
SECTION B
14. Describe the anatomical characters of clove and fennel with the help
Of a neat labelled diagram. 7+7
OR
Explain the cultivation, collection and processing of Digitalis and Rauwolfia 7+7
15. Write notes on a) Natural pesticides b) Terpenoids c) Biological evaluation lt4+S
16. Give the chemical tests for a) Alkaloids b) Cardiac glycosides c) Honey it64
17. Define and explain.
a) Veinislet number b) Foreign organic matter c) Ash value
d) Moisture content e) stomata number f) Adulteration. 2+r+2+2+2+il
D3300416/20/APR 2016
4Xt0
Section –A 4x10=40
1. Give the name and active constituents of any one drug belonging to the following category
A) Cardiotonics b) Antileprotic c) Antitussive d) Flavouring agent
2. Define and classify Tannins with suitable examples.
3. Explain morphological classification of Crude drugs with suitable examples.
4. Write a brief note on scope of Pharmacognosy.
5. Explain the following tests a) Combined Umbelliferone b) Modified Borntrager’s test
6. Write notes on Diastase and Papain.
7. Write the source, preparation and uses of Cotton.
8. Describe the morphology with a neat labelled diagram for a) Nuxvomica b) Fennel
9. Write the name and active constituents of any one drug belonging to the following families
a) Papaveraceae b) Rutaceae c) Apocyanaceae d) Rubiaceae
10. Describe life cycle of Ergot.
11. Give the biological source and therapeutic effect for the following
a) Shankhapushpi b) Colchicum c) Shatavari d) Liquorice
12. Write the differences between Black catechu and Pale catechu.
13. Write the biological source and chemical constituents for Ashwagandha and Cannabis.
SECTION B
14. Define evaluation. Name the different methods of evaluation. Discuss morphological and
Microscopical evaluation with suitable examples, 2+2+5+5
OR
a) What is Adulteration? Write a brief note on different types of Adulteration
b) With the help neat labelled diagram, describe the microscopy of Cinnamon bark. 7+7
15. Write short notes on a) Volatile Oils b) Resins 7+6
16. Write the method of cultivation, collection and preparation of opium and Digitalis 7+6
17. Write short notes a) Natural Pesticides b) History of Pharmacognosy c) Pharmaceutical aids 4+5+4
D3300517/21/MAY 2017
03300517 GOVERNMENT OF KARNATAKA
(BOARD Ot EHMINING AUTHORITYI
D. Pharm. Part I Examinations (ER91),May 2017
Time 3 Hrs PHARMACOGNOSY Max. Marks 80
Note Answer any TEN questions from Sectlon A and THREE from Sectlon B
including Question No. 14, which is compulsory
SECIIONA 4Xt0=40
01. Define Pharmacotnosy and explain Scope of Pharmacognosy.
02. Give name Chemical constituents of one drug belonging to following
category. a. Antileprotics b. Antitussive c. Cardiotonic d. Antidiabetic.
03. Explain Morphological classification of Crude drugs with examples.
04. Describe important characteristics of Umbelliferous Fruits.
05. Describe following tests
a. Combined Umbelliferone test b. Borntrage/s test.
06. What are Tannins? Give ldentification tests for Tannins.
07. Write significance of Pharmacopoeial standards.
08. Define Enzymes. Give source and uses of Diastase and Yeast.
09. What are Pharmaceutical aids? Classify with examples.
10. Discuss the Extraction methods for Alkaloids.
11. Give name, source and uses of any One drug belOngs to tollowlng
families. a. Euphorbiaceae b. Myrtaceae c. Apocyanaceae d. [oganiaceae
12. Describe the cultivation and collection of Opium.
13. Name TWO drugs from animal source. Mention its official source and uses.
SECTION B
14, a. Describe life cycle of Ergot
b. Mention Chemical constituents and uses of Ergot
c. Write a note on any TWO indigenous system of midicine. 6+3+5=14
OR
a. What is Adulteration of crude drugs? Give the different types with examples.
b. Explain Chemical and Biological Evaluation. 7+7=14
15. Give morphology and microscopy of Fennel with neat labeled diagrams.
5+&13
16. a. What are Glycosides? Give properties and classif, y with suitable e8.7+6=13
b. Name the source, chemical constituents and uses of any two Vitamin drugs.
17. Write note on a. Cotton b. Wool c. Regenerated fibers. 5+4+4=13
D3301217/22/DEC 2017
D3301217 GOVERNMENT OF KARNATAT
(BOARD OF EXAMTNTNG AUTHOR|1T)
D. PHARM. PAIIT I EXr1F"IINATIONS (ERrgi),DECEMBEII 3C17
PHARMACOGNOSY
f/lax. Marks80
Time3Hours
Note Answer epenyi"EFl questions from Section A and THREE from Section B Including
Question No. 1tl, which is compulsory
1. Define and write Historical drvetopment of Pharmacogirosy.
2. Explain Chemical classification of crude drugs with rnerits and deinerits.
3. Differentiate Organised and Unorganised Crude drugs with examples.
4. Mention TWO crude drugs containing Gums and Mucilages.
5. Give TWO examples each.for IATEX and RHIZOME and write their uies.
6. Name TWO crude drugs belonging to APOCYANACEAE and LILIACEAE along v, rith their active constituents.
7. Give the Official Source and Active constituents of BENZOTN and GARLIC
8. Mention TWO Carminatives with Biological source and Chemical constituents
9. Give TWO identification tests for AGAR
10. Give the name and active ingredients of any ONE crude Drug belonging ts following
category a. Hypolipidemic b. Purgative c. Emetic d. Expectorant
11. Explain a. Keller Killiani test b. Combined Umbelliferone test
12. Name the Bark showing sclereids/stone cells with Biological soLlrce, Aciive constituents and uses.
13. Give the Source and Method of Preparation of Adsorbent Cotton
SECTION.B
14. a. Define Tannins. Classify them with examples. Write the methods of extraction of tannins
b. Give the life cycle of ERGOT 77=14
OR
Explain Physical Chemical and Biological Evaluation of Crude Drugs 6+4.414.
15. a, Define i). Palisade Ratio ii). Vein islet Number iii). Stomata number
b. Define Adulteration and give the different types of Adulteration et7=Ll
16. Explain the Morphology and Microscopy of GINGER and CLOVE G+7=13
17. Write short notes on a. pharmaceutical aids . b. Antidiabetic Drugs 6+7=13
D3300619/23/JUN 2019
D3300619
Time 3 Hours
htrote Answer any
GOVERNMENT OF KARN, A.TAKA
(BOARD OF BXAMINING AUTHORTT9
D Pharm. Part I Examinations (ER91),JL|NEJOI9
PHARMA..GNSY Max Marks 8o
TEN questions from Section A and THREE questions from Section B
Question No 14 is compulsory.
SECTION.A
(4X10=40)
1. Define glycosides. Write a note on Cardiac glycosides.
2. What are Diuretics? Write the Biological Source, Chemical Constituents and uses of any TWO
Diuretic drugs.
3. Explain cultivation and collection of RAUWOLFIA.
4. Give the source and uses of drugs containing following active constituents.
alCepheline b) Ricinoleic acid clPiperine d) Curcumin
5. What are sutures? Give the method of preparation of surgical catgut.
6. Write a note on the general chemical testsTor Black and Pale Catechu.
7. Define Extractive value. Mention different types with their significance.
8. Define the following a) Pharmacognosy b) Drug adulteration
9. Write a note on Vitamines.
10. Define and give examples for following uses.
a) Carminatives b) Antidiabetics c) Antitumors d) Asrtingents
11. Write and explain chemical tests for HONEY and GELATIN (any TWO for Each drug) .
12. Explain the morphology of EPHEDRA and SENNA with diagrams.
13. Differentiate plant fibres and animal fibres with suitable examples.
SECTION _B
14. a) Mention various systems of classification of crude drugs. Explain any TWO methods of
classification of crude drugs.
b) Define drug evaluation. Explain Physical evaluation. (2+5+2+4=141
OR
a) Explain Morphology and Microscopy of CORIANDER with neat labeled diagrams
b)Write a note Hlstory of Pharmacognosy. (2+6+5=14)
l5. a) Write a note on volatile oils.
b) Explain the Pharmacognosy of ERGOT including its Life cycle.
( 5+8= 13 )
16. What are Pharmaceutical aids? Explain in detail any 3 drugs used as pharmaceutical aids.(13)
17 . a) Explain Homeopathic system of medicine.
b) Write a note on Antileprotics.
c) Describe Solanaceous drugs.
(5+4+4=13)
D3300120/24/JAN 2020
D33OO1IO GOVERNMENT OF KARNATAKA
(BOARD OF EXAITflN|NG AUTHORITYI
D. Pharm. Part - I Examtnrtlonr (ER-91), Jrnuary-2020
PHARMACOGNOSY
Time:3Hours Max. Ma*r: 80
Note: Answer anyTIN questlons from Sectlon -A ond THREE from Scctlon - B lncludln3
Questlon No. 14, which is compulsory
SEGTION -A l1tQ r 40
1. Name sf the drug containlng followlng activc princlple, wrlte lts B.S end uses
a) Qulnine b)Vitamin-C c) Catechln d)Vlncrltlne
2. Give the Chemicaltests for Tragacanth and Benroin
3. Write briefly hlstory of Pharmacognosy.
4. Describe the following tests:-
a) Modified Borntragger's test
b) Fiehe's test
5. Define Resins. Give the classificatlon of Resins with examples.
6. Write the B. $ famlly and therapeutic uses of Papain and Diastase.
7, Describe cultivatlon and Collection of Senna.
8. Differentiate plant fibres and animalffbres with examples.
9. Explain basic principles involved in Ayurvedic system of medlclne.
10. Give one example for each of the following with chemlcals constituents and uses.
a) Dried latex b) Dried Bark c) Kernel d) Fungus
11. Explain Pharmacological Classiflcatlon with ercmples.
12. Write the Morphological of Coriander and Nunrornica with neat labelled dlagram.
13. Give the B. S and method of prepantlon and uses of Sllk.
SECTION -B
14. A.l) Define Drug evaluation. Mention different methods of Evaluation.
.b) Define Alkaloids. Write Properties and Classification of alkaloids
(2+3t2+2+5)
OR
B. a) Write a note on the perfumes and flavouring agents.
b) Explain the Morphology and microscopy of Clnnamon bark wlth neat labelled
diagram. (0 + g)
15. a)Write a note on TerPenoids.
b) Explain Pharmacognosy of the two Diuretic. ( 4 +91
16. a) Cultivation and collection of Dlgitalis
b) Write a Chemicals tests for Cardiac Glycosides
c) Explain Organoleptical evaluatlon. l{ + 5 +tt}
17. a) Chemicals tests for Black and Pale Catechu
b) Write a note on Antiseptics.
c) Gums and Mucllages rrrr. lif + S + Q
II D PHARM DSBM SYLLABUS
II D PHARM CHAPTER 1 of D S B M: 'TRADE, INDUSTRY AND COMMERCE'
II D PHARM CHAPTER 1:DRUG STORE AND BUSINESS MANAGEMENT 'TRADE, INDUSTRY AND COMMERCE
CHAPTER 1: TRADE, INDUSTRY AND COMMERCE
ವ್ಯಾಪಾರ, ಕೈಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ
CHAPTER 1 PAGE 3
CHAPTER 1 PAGE 3
ವ್ಯಾಪಾರ BUSINESS
ಇಂದಿನ ಆಧುನಿಕ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಮಾನವನ ಬೇಡಿಕೆಗಳು ಮಿತಿ ಇಲ್ಲದ್ದು, ಬೇಡಿಕೆಗಳ ಪೂರೈಕೆಗೆ ಹಣವ ಸಂಪಾದಿಸಲೇ ಬೇಕಾಗಿದೆ. ಆದಕ್ಕಾಗಿ ಹಲವು ರೀತಿಯ ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿ ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿದೆ, "ವ್ಯವಹಾರ" ಎಂಬ ಪದದ ಅರ್ಥ ಹಲವು ರೀತಿಯ ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಎಂದರ್ಥ. ಬಿಝಿ ಅಥವಾ ಕಾರ್ಯನಿರತ ಎಂದರೆ ಇಸ್ಪೀಟ್ ಆಡುವುದು, ಟಿವಿ ವೀಕ್ಷಣೆ, ಕಾದಂಬರಿ ಓದುವುದು, ರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲಿ ಓಡಾಡುವುದು ಎಂದು ಅರ್ಥವಲ್ಲ. ಇಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರತವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದರೆ ಆರ್ಥಿಕಗಳಿಕೆಗಾಗಿ ವೃತ್ತಿ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸುವುದು ಎಂದರ್ಥ. ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸದೃಢನಾಗಲು, ತನ್ನ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳ ಪೂರೈಸಲು ಹಣಗಳಿಕೆಗಾಗಿ ಒಂದಲ್ಲ ಒಂದು ವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಮಾಡುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ವೈದ್ಯ ರೋಗಿಗಳ ಸಮಾಲೋಚಿಸಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ನಿರತರಾಗುವುದು, ಔಷಧಿತಯಾರಕರು ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ವಿತರಿಸುವುದು, ನರ್ಸ್-ಗಳು ರೋಗಿಗಳಿಗೆ ಔಷಧಿ ಮತ್ತು ಆರೈಕೆ ನೀಡುವುದು, ಕೆಮಿಸ್ಟ್-ಗಳು ಔಷಧಿಗಳ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ವಿತರಿಸುವುದು, ಮತ್ತು ಔಷಧೀಯ ತಂತ್ರಜ್ಞರು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಔಷಧಿ ತಯಾರಿಕೆ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಳ್ಳುವುದು, ಪ್ರಯೋಗಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಔಷದಿಗಳ ಗುಣಮಟ್ಟ ಪರೀಕ್ಷಿಸುವುದು, ಕಾರ್ಖಾನೆಯ ಕೆಲಸಗಾರರು ಔಷಧಿ ತಯಾರಿಕೆ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗುವುದು, ಕಾಲೇಜಿನ ಶಿಕ್ಷಕರು, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಪಾಠ ಕಲಿಸುವಲ್ಲಿ ನಿರತರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ,
ಇಂದಿನ ಆಧುನಿಕ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಮಾನವನ ಬೇಡಿಕೆಗಳು ಮಿತಿ ಇಲ್ಲದ್ದು, ಬೇಡಿಕೆಗಳ ಪೂರೈಕೆಗೆ ಹಣವ ಸಂಪಾದಿಸಲೇ ಬೇಕಾಗಿದೆ. ಆದಕ್ಕಾಗಿ ಹಲವು ರೀತಿಯ ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿ ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿದೆ, "ವ್ಯವಹಾರ" ಎಂಬ ಪದದ ಅರ್ಥ ಹಲವು ರೀತಿಯ ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಎಂದರ್ಥ. ಬಿಝಿ ಅಥವಾ ಕಾರ್ಯನಿರತ ಎಂದರೆ ಇಸ್ಪೀಟ್ ಆಡುವುದು, ಟಿವಿ ವೀಕ್ಷಣೆ, ಕಾದಂಬರಿ ಓದುವುದು, ರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲಿ ಓಡಾಡುವುದು ಎಂದು ಅರ್ಥವಲ್ಲ. ಇಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರತವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದರೆ ಆರ್ಥಿಕಗಳಿಕೆಗಾಗಿ ವೃತ್ತಿ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸುವುದು ಎಂದರ್ಥ. ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸದೃಢನಾಗಲು, ತನ್ನ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳ ಪೂರೈಸಲು ಹಣಗಳಿಕೆಗಾಗಿ ಒಂದಲ್ಲ ಒಂದು ವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಮಾಡುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ವೈದ್ಯ ರೋಗಿಗಳ ಸಮಾಲೋಚಿಸಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ನಿರತರಾಗುವುದು, ಔಷಧಿತಯಾರಕರು ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ವಿತರಿಸುವುದು, ನರ್ಸ್-ಗಳು ರೋಗಿಗಳಿಗೆ ಔಷಧಿ ಮತ್ತು ಆರೈಕೆ ನೀಡುವುದು, ಕೆಮಿಸ್ಟ್-ಗಳು ಔಷಧಿಗಳ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ವಿತರಿಸುವುದು, ಮತ್ತು ಔಷಧೀಯ ತಂತ್ರಜ್ಞರು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಔಷಧಿ ತಯಾರಿಕೆ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಳ್ಳುವುದು, ಪ್ರಯೋಗಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಔಷದಿಗಳ ಗುಣಮಟ್ಟ ಪರೀಕ್ಷಿಸುವುದು, ಕಾರ್ಖಾನೆಯ ಕೆಲಸಗಾರರು ಔಷಧಿ ತಯಾರಿಕೆ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗುವುದು, ಕಾಲೇಜಿನ ಶಿಕ್ಷಕರು, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಪಾಠ ಕಲಿಸುವಲ್ಲಿ ನಿರತರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ,
ಥಾಮಸ್ ಎವೆಲಿನ್ ಪ್ರಕಾರ 'ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರವು ಮನುಷ್ಯನು ತನ್ನ ಜೀವನವನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸುವಲ್ಲಿನ ವರ್ತನೆಯ ಅಧ್ಯಯನವಾಗಿದೆ..ಅವರ ಜೀವನವ ನಡೆಸಲು ವಿವಿಧ ಉದ್ಯೋಗಳಲ್ಲಿ ನಿರತರಾಗಿ ವಿವಿಧ ವೃತ್ತಿಯ ಆಸಕ್ತಿಯಿಂದ ಆರಿಸಿಕೊಳ್ಳ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ."
ವ್ಯಾಪಾರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಉತ್ಪಾದನೆಯಿಂದ ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ವಿತರಣೆಯವರೆಗಿನ ಎಲ್ಲಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಉದ್ಯಮ, ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಗೋದಾಮಿನಂತಹ ಇತರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು, ಸಾರಿಗೆ, ವಿಮೆ, ಬುಕಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಜಾಹೀರಾತು ಮತ್ತು ಇತರೆ ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಭಾಗವಾಗಿವೆ.
ವ್ಯಾಪಾರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ವರ್ಗೀಕರಣ
ವ್ಯಾಪಾರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ವಿಶಾಲವಾಗಿ ಎರಡು ಗುಂಪುಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ:
ಎ. ಉದ್ಯಮ ಮತ್ತು
ಬಿ. ವ್ಯಾಪಾರ
ಎ. ಉದ್ಯಮ INDUSTRY
ಉದ್ಯಮ ಎಂಬ ಪದವು ವ್ಯಾಪಾರ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಭಾಗವಾದ ಸರಕುಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆ, ಸಂಸ್ಕರಿಸಿ ಹೊರತೆಗೆಯುವಿಕೆ, ಪರಿವರ್ತನೆ, ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಅಥವಾ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ವಿಭಿನ್ನ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತವೆ, ಆವುಗಳ ಈ ಕೆಳಗಿನಂತೆ ವರ್ಗೀಕರಿಸಬಹುದು:
ವ್ಯಾಪಾರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ವರ್ಗೀಕರಣ
ವ್ಯಾಪಾರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ವಿಶಾಲವಾಗಿ ಎರಡು ಗುಂಪುಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ:
ಎ. ಉದ್ಯಮ ಮತ್ತು
ಬಿ. ವ್ಯಾಪಾರ
ಎ. ಉದ್ಯಮ INDUSTRY
ಉದ್ಯಮ ಎಂಬ ಪದವು ವ್ಯಾಪಾರ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಭಾಗವಾದ ಸರಕುಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆ, ಸಂಸ್ಕರಿಸಿ ಹೊರತೆಗೆಯುವಿಕೆ, ಪರಿವರ್ತನೆ, ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಅಥವಾ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ವಿಭಿನ್ನ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತವೆ, ಆವುಗಳ ಈ ಕೆಳಗಿನಂತೆ ವರ್ಗೀಕರಿಸಬಹುದು:
CHAPTER 1 PAGE 4 ಹ್ಯಾಂಡ್ಬುಕ್ ಆಫ್ ಡ್ರಗ್ ಸ್ಟೋರ್ ಮತ್ತು ಬಿಸಿನೆಸ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್
(ಎ) ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು
(ಬಿ) ಅರೆ-ತಯಾರಿಸಿದ ಸರಕುಗಳು
(ಸಿ) ತಯಾರಿಸಿದ ಸರಕುಗಳು
(i) ಬಂಡವಾಳ ಅಥವಾ ಉತ್ಪಾದಕರ ಸರಕುಗಳು
(ii) ಗ್ರಾಹಕರ ಸರಕುಗಳು
(ಎ) ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು: Primary Products
ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಾದ ಕೃಷಿ, ಅರಣ್ಯಗಳು, ಗಣಿಗಳು, ಪಶುಸಂಗೋಪನೆ ಮತ್ತು ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯಿಂದ ಪಡೆದ ಎಲ್ಲಾ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಅಥವಾ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಾದ ಗೋಧಿ, ಅಕ್ಕಿ, ಹತ್ತಿ, ಕಬ್ಬು, ಧಾನ್ಯಗಳು, ಮರ, ಲೋಹದ ಅದಿರು, ಹಾಲು, ಮೀನು, ಕಚ್ಚಾ ರೇಷ್ಮೆ ಇತ್ಯಾದಿ. ಸಸ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಂದ ಪಡೆದ ವಿವಿಧ ಕಚ್ಚಾ ಔಷಧಗಳು ಸಹ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.
(ಬಿ) ಅರೆ ತಯಾರಿಸಿದ ಸರಕುಗಳು: Semi Manufactured Goods
ಅರೆ-ತಯಾರಿಸಿದ ಸರಕುಗಳು ಒಂದು ಉದ್ಯಮದಿಂದ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ಸರಕುಗಳಾಗಿವೆ ಆದರೆ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ಉತ್ಪನ್ನ ಪಡೆಯಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ಉತ್ಪಾದನಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಗಲು ಮತ್ತೊಂದು ಉದ್ಯಮದ ಮೂಲಕ ರವಾನಿಸದ ಹೊರತು ಅವುಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಔಷಧಿಗಳಲ್ಫ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಖಾಲಿ ಕ್ಯಾಪ್ಸುಲ್ಗಳ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಿ, ಭರ್ತಿ ಮಾಡುವುದೇ ಮತ್ತೊಂದು ರೀತಿಯ ಉದ್ಯಮ. ಅದೇ ರೀತಿ ಕಬ್ಬಿಣದ ಉತ್ಪನ್ನ, ಹತ್ತಿ ನೂಲು ಮತ್ತು ಸಿಪ್ಪೆಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳು ಅರೆ-ತಯಾರಿಸಿದ ಸರಕುಗಳ ಉದಾಹರಣೆಗಳಾಗಿವೆ.
(ಸಿ) ತಯಾರಿಸಿದ ಸರಕುಗಳು Manufactured Goods
ತಯಾರಿಸಿದ ಸರಕುಗಳು ಗ್ರಾಹಕರು ಅಥವಾ ಇತರ ಬಳಕೆದಾರರು ಬಳಕೆಗೆ ಸಿದ್ಧವಾಗಿರುವ ಸರಕುಗಳಾಗಿವೆ. ತಯಾರಿಸಿದ ಸರಕುಗಳ ಉದಾಹರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಟ್ಟೆ, ಬೂಟುಗಳು, ಸಕ್ಕರೆ, ಕಾಗದ, ವಿವಿಧ
ಔಷಧಿಗಳು, ಯಂತ್ರಗಳು, ಉಪಕರಣಗಳು ಸೇರಿವೆ.
ತಯಾರಿಸಿದ ಸರಕುಗಳು
(i) ಬಂಡವಾಳ ಅಥವಾ ಉತ್ಪಾದಕರ ಸರಕುಗಳು,
(ii) ಗ್ರಾಹಕ ಸರಕುಗಳು ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ.
(i) ಬಂಡವಾಳ ಅಥವಾ
ಉತ್ಪಾದಕರ ಸರಕುಗಳು Capital or Producer's Goods
ಉತ್ಪಾದಕ ಸರಕುಗಳ ಬಂಡವಾಳವು ಇತರ ಕೆಲವು ಸರಕುಗಳ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವ ಸರಕುಗಳಾಗಿವೆ. ಉತ್ಪಾದಕರ ಸರಕುಗಳ ಉದಾಹರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಇತರ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ತಯಾರಿಸಲು ಬಳಸುವ ಕಬ್ಬಿಣ ಉತ್ಪನ್ನ, ಅಂಗಡಿ ವಸ್ತುಗಳು, ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳು ಮತ್ತು ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳು ಸೇರಿವೆ.
(ii) ಗ್ರಾಹಕ ಸರಕುಗಳು Consumer's Goods
ಗ್ರಾಹಕ ಸರಕುಗಳು ಗ್ರಾಹಕರು ಬಳಸಲು ಸಿದ್ಧವಾಗಿರುವ ಸರಕುಗಳು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಸ್ಕರಣೆಯ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ಗ್ರಾಹಕ ಸರಕುಗಳ ಉದಾಹರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರೆಗಳು, ಕ್ಯಾಪ್ಸುಲ್ ಗಳು, ಸಿರಪ್ಗಳು, ಚುಚ್ಚುಮದ್ದು ಇತ್ಯಾದಿ, ಬಟ್ಟೆ, ಬೂಟುಗಳು, ಸಾಬೂನು, ಟಿ.ವಿ., ಫ್ರಿಜ್, ವಾಷಿಂಗ್ ಮೆಷಿನ್ ಮುಂತಾದ ಔಷಧಿಗಳಿವೆ.
ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ವರ್ಗೀಕರಣ
ಉತ್ಪಾದಿಸಿದ ಸರಕುಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಈ ಕೆಳಗಿನಂತೆ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ:
1. ಆನುವಂಶಿಕ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
2. ಹೊರತೆಗೆಯುವ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
CHAPTER 1 PAGE 5
3. ಉತ್ಪಾದನಾ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
4. ನಿರ್ಮಾಣ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
4. ನಿರ್ಮಾಣ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ವರ್ಗೀಕರಣ ತೋರಿಸುವ ಚಾರ್ಟ್
1. ಆನುವಂಶಿಕ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
2.
ಹೊರತೆಗೆಯುವ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
3. ಉತ್ಪಾದನಾ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
3. ಉತ್ಪಾದನಾ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
4. ನಿರ್ಮಾಣ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
(ಎ) ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
(ಬಿ) ಸಂಶ್ಲೇಷಿತ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
(ಬಿ) ಸಂಶ್ಲೇಷಿತ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
(ಸಿ) ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
(ಡಿ) ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸುವುದು
1. ಆನುವಂಶಿಕ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು Genetic Industries
ಆನುವಂಶಿಕ ಪದವು "ಜೆನೆಟಿಕ್ಸ್" ಎಂಬ ಪದದಿಂದ ಬಂದಿದೆ, ಇದರರ್ಥ ಆನುವಂಶಿಕತೆ. ಇದರರ್ಥ ಆನುವಂಶಿಕ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಸಸ್ಯಗಳು, ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಪಕ್ಷಿಗಳ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಅಥವಾ ಗುಣಾಕಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿವೆ. ಆನುವಂಶಿಕ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಉದಾಹರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಸ್ಯ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ನರ್ಸರಿಗಳು, ಜಾನುವಾರು ಸಾಕಣೆ ಕೇಂದ್ರಗಳು, ಕೋಳಿ ಸಾಕಣೆ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಮೀನು ಮೊಟ್ಟೆಕೇಂದ್ರಗಳು ಸೇರಿವೆ.
2. ಸಾರತ್ವ ತೆಗೆಯುವ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು Extractive Industries
ಸಾರತ್ವ ತೆಗೆಯುವ ಅಥವಾ ಮಣ್ಣಿನ, ಗಾಳಿ ಅಥವಾ ನೀರಿನಂತಹ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಹೊರತೆಗೆಯಲು ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು. ಹಾಗೆ ಪಡೆದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ವಸ್ತುಗಳ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಇತರ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಹೊರತೆಗೆಯುವ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೃಷಿ, ಗಣಿಗಾರಿಕೆ, ತೈಲ ಪರಿಶೋಧನೆ, ಅರಣ್ಯ, ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಇತ್ಯಾದಿಗಳು ಸೇರಿವೆ.
3. ಉತ್ಪಾದನಾ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು Manufacturing Industries
ಉತ್ಪಾದನಾ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಸರಕುಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು. ಇಲ್ಲಿ ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುಗಳು ಅಥವಾ ಅರೆ-ತಯಾರಿಸಿದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ಸರಕುಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ i.e. ಬಂಡವಾಳ ಸರಕುಗಳು ಅಥವಾ ಗ್ರಾಹಕ ಸರಕುಗಳು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೊರತೆಗೆಯುವ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಪೂರೈಸುವ ಸರಕುಗಳ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಿಗೆ ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಔಷಧೀಯ, ಬಟ್ಟೆ ಜವಳಿ, ಸೆಣಬು, ಸಕ್ಕರೆ, ಸಿಮೆಂಟ್, ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಉಕ್ಕಿನ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಉತ್ಪಾದನಾ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಕೆಲವು ಉದಾಹರಣೆಗಳಾಗಿದ್ದು ಅವು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಉಪಯುಕ್ತವಾಗುವಂತೆ ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುಗಳ ರೂಪ ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತವೆ.
ಉತ್ಪಾದನಾ ಕೈಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು:
(ಎ) ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
(ಬಿ) ಸಂಶ್ಲೇಷಿತ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
(ಸಿ) ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
(ಡಿ) ಜೋಡಿಸುವ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
(ಎ) ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು Analytical Industries
ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಒಂದು ರೀತಿಯ ಮೂಲ ವಸ್ತುಗಳ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಬೇರ್ಪಡಿಸಿದ ನಂತರ ಒಂದೇ ಉತ್ಪನ್ನದಿಂದ ಹಲವಾರು ಉತ್ಪನ್ನ ಪಡೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಕಚ್ಚಾ ತೈಲವು ಭೂಮಿಯ ಕೆಳಗಿನಿಂದ ಹೊರತೆಗೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ
CHAPTER
1 PAGE 6 ಹ್ಯಾಂಡ್ಬುಕ್ ಆಫ್ ಡ್ರಗ್ ಸ್ಟೋರ್ ಮತ್ತು ಬಿಸಿನೆಸ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್
ಇದು ಭಾಗಶಃ ಶುದ್ಧೀಕರಣಕ್ಕೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ. ಭಾಗಶಃ ಶುದ್ಧೀಕರಣದ ನಂತರ ಪೆಟ್ರೋಲ್, ಡೀಸೆಲ್, ಸೀಮೆಎಣ್ಣೆ, ಗ್ಯಾಸೋಲಿನ್ ಮತ್ತು ನಯಗೊಳಿಸುವ ತೈಲ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಾಗಿ ಬೇರ್ಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
(ಬಿ) ಸಂಶ್ಲೇಷಿತ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು Synthetic Industries
ಹೊಸ ಉತ್ಪನ್ನ ತಯಾರಿಸಲು ಉತ್ಪಾದನಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ಅಥವಾ ಎರಡು ವಸ್ತು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಬೆರೆಸುವ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಸಂಶ್ಲೇಷಿತ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ವಿವಿಧ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು, drugs ಷಧಗಳು, ಸಾಬೂನುಗಳು, ಸೌಂದರ್ಯವರ್ಧಕಗಳು, ಬಣ್ಣಗಳು, ರಸಗೊಬ್ಬರಗಳು, ಕೀಟನಾಶಕಗಳು, ಸಿಮೆಂಟ್ ಇತ್ಯಾದಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು. ಸಂಶ್ಲೇಷಿತ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಿಂದ ಉತ್ಪಾದಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.
(ಸಿ) ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು Processing Industries
ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅಂತಿಮ ಉತ್ಪನ್ನ ಉತ್ಪಾದಿಸಲು ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತು ಉತ್ಪಾದನೆಯ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಸ್ಕರಿಸುವ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಾಗಿವೆ. ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಸಂಶ್ಲೇಷಿತ ವಿಧಾನ ಸಹ ಬಳಸಬಹುದು. ಔಷಧಗಳು ಮತ್ತು ಔಷಧೀಯ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಕಾಗದ, ಜವಳಿ, ಸಕ್ಕರೆ ಮತ್ತು ಉಕ್ಕಿನ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಿಗೆ ಕೆಲವು ಉದಾಹರಣೆಗಳಾಗಿವೆ.
(ಡಿ) ಜೋಡಣೆ ಮಾಡುವ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು Assembling Industries
ಜೋಡಿಸುವ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಉಪಯುಕ್ತವಾದ ಉತ್ಪನ್ನ ತಯಾರಿಸಲು ಭಾಗಗಳು ಅಥವಾ ಘಟಕ ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸುವ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಾಗಿವೆ. ಜೋಡಣೆಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಭಾಗಗಳು ಅಥವಾ ಘಟಕ ಜೋಡಿಸುವ ಉದ್ಯಮದಿಂದಲೇ ಉತ್ಪಾದಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಘಟಕಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ಇತರ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಿಂದ ಪಡೆಯಬಹುದು. ಅಂತಹ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಪೂರಕ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಕಾರುಗಳು, ಸ್ಕೂಟರ್ಗಳು, ಕೈಗಡಿಯಾರಗಳು, ಟಿ.ವಿ. ರೇಡಿಯೋ, ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ಗಳು, ಎಕ್ಸರೆ ಯಂತ್ರಗಳು, ಇ.ಸಿ.ಜಿ. ಯಂತ್ರಗಳು ಸಿಟಿಸಿ. ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಜೋಡಿಸುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ಉದಾಹರಣೆಗಳಾಗಿವೆ.
4. ನಿರ್ಮಾಣ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ರಸ್ತೆಗಳು Consstruction Industries
ಕಟ್ಟಡಗಳು, ಕಾಲುವೆಗಳು, ಸೇತುವೆಗಳು, ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ನಿರ್ಮಾಣ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು. ಕಬ್ಬಿಣ, ಸಿಮೆಂಟ್, ಇಟ್ಟಿಗೆಗಳು, ಕಲ್ಲುಗಳು, ಅಮೃತಶಿಲೆ, ಮರ, ಗಾಜು, ರಬ್ಬರ್ ಮುಂತಾದ ಇತರ ಮನು ಫ್ಯಾಕ್ಟರಿಂಗ್ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಉತ್ಪನ್ನ ನಿರ್ಮಾಣ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಯಾವುದೇ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ನಿರ್ಮಾಣ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಮುಖ್ಯ ಮತ್ತು ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿವೆ.
ಬಿ. ವಾಣಿಜ್ಯ B. COMMERCE
ಒಂದು ಉದ್ಯಮದ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವೆಂದರೆ ಮಾನವನ ಬಯಕೆಗಳ ತೃಪ್ತಿಗಾಗಿ ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆ ಉತ್ಪಾದಿಸುವುದು, ಆದರೆ ವಾಣಿಜ್ಯವು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಮತ್ತು ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಅವರ ಅಭಿರುಚಿ, ಅಗತ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಅನುಕೂಲಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಸರಕುಗಳ ವಿತರಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ.
ಉತ್ಪಾದನಾ ಸ್ಥಳದಿಂದ ಅಂತಿಮ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಸರಕುಗಳ ವರ್ಗಾವಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಇದು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ವಾಣಿಜ್ಯವು ನಿರ್ಮಾಪಕ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರ ನಡುವಿನ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಕೊಂಡಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
ಇಂದು ವಾಣಿಜ್ಯವು ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಸಾರಿಗೆ, ವಿಮೆ, ಉಗ್ರಾಣ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವ ಇತರ ರೀತಿಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಎವೆಲಿನ್ ಥಾಮಸ್ ಅವರ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ "ವಾಣಿಜ್ಯ ಉದ್ಯೋಗಗಳು ಸರಕುಗಳ ಖರೀದಿ ಮತ್ತು ಮಾರಾಟ, ಸರಕುಗಳ ವಿನಿಮಯ ಮತ್ತು ವಿತರಣೆಯೊಂದಿಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತವೆ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಲ್ಲಿ,"
ಕೆಲವು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಗ್ರಾಹಕರು ದೇಶದ ಉದ್ದಗಲಕ್ಕೂ ವಾಸಿಸಿರುತ್ತಾರೆ
CHAPTER
1 PAGE 7
ಒಂದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಸರಕುಗಳ ಸರಬರಾಜಿನ ಕೇಂದ್ರೀಕರಣದಿಂದ ಮಾತ್ರ ಅವರ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಪೂರೈಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ವಾಣಿಜ್ಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಮತ್ತು ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ವಿವಿಧ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿರುವ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸರಕುಗಳ ವಿತರಣೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಗ್ರಾಹಕರು ಮತ್ತು ಇತರ ಬಳಕೆದಾರರು ತಮ್ಮ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಎಲ್ಲಿ ಬೇಕಾದರೂ, ಅಗತ್ಯವಿದ್ದಾಗ ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಪಡೆಯಬಹುದು. ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ವಾಣಿಜ್ಯದ ಚಕ್ರಗಳು ಸರಕುಗಳ ವಿನಿಮಯ ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಸುಗಮವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಾದ್ಯಂತ ಸರಕುಗಳ ನಿಯೋಜಿಸಲು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಲಭ್ಯವಾಗುವಂತೆ ಚಲಿಸುತ್ತವೆ.
ಜೇಮ್ಸ್ ಸ್ಟೀಫನ್ಸನ್ ವಾಣಿಜ್ಯವನ್ನು "ವಾಣಿಜ್ಯವು ಉತ್ಪಾದಕರು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರ ನಡುವಿನ
ಅಡೆತಡೆಗಳ ನಿವಾರಣೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇದು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ (ವ್ಯಾಪಾರ), ಸ್ಥಳ (ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು ವಿಮೆ) ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ಒಟ್ಟು ಮೊತ್ತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸರಕುಗಳ ಪಡೆಯುವ ಸಮಯ (ಉಗ್ರಾಣ).ಹಣವಿನಿಮಯ (ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್) ನಲ್ಲಿ "
ವಾಣಿಜ್ಯದ ಘಟಕಗಳು / ಉಪವಿಭಾಗಗಳು Components/subdivisions of Commerce
ವಾಣಿಜ್ಯವು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಘಟಕಗಳ / ಉಪವಿಭಾಗಗಳ ಹೊಂದಿದೆ:
1. ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು
2. ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ.
1. ವ್ಯಾಪಾರ Trade
ವ್ಯಾಪಾರ ಎಂದರೆ ಸರಕುಗಳ ಖರೀದಿಸಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವುದು. ಒಬ್ಬ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಇತರ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ ಅಥವಾ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಸರಕುಗಳ ಲಾಭದಲ್ಲಿ ಖರೀದಿಸುತ್ತಾನೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅವರುಗಳು ಬೇಡಿಕೆಯಲ್ಲಿರುವ ಅಥವಾ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಮಾರಾಟವಾಗುವ ವಸ್ತುಗಳನ್ನೇ ಖರೀದಿಸಿ ಅವುಗಳ ದಾಸ್ತಾನುಮಾಡಿ ಕೊಂಡು ಸೂಕ್ತ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಉತ್ತಮ ಲಾಭ ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.
ಸರಕುಗಳು ದೂರದ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಕೆಯಾಗುತ್ತಾದರೂ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತದ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವುದರಿಂದ, ಉತ್ಪಾದಕನು ಎಲ್ಲಾ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಸರಕುಗಳ ಪೂರೈಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರು ಹೋಲ್-ಸೇಲ್ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ಅಥವಾ ವಿತರಕರ ನೇಮಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗಾಗಿ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ಉತ್ಪಾದಕರು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರ ನಡುವೆ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರುಗಳು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಬೇಡಿಕೆಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಅವಲಂಬಿಸಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಸರಕುಗಳ ಖರೀದಿಸಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಲೆಗೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಒಮ್ಮೆ ಉತ್ತಮ ಲಾಭ ಪಡೆಯಲೂಬಹುದು ಆದರೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ನಷ್ಟಕ್ಕೂ ಒಳಗಾಗುವರು ವ್ಯಾಪಾರ, ಹೀಗೆ ಹಣ ಅಥವಾ ಹಣದ ಮೌಲ್ಯಕ್ಕೆ ಸರಕು ಅಥವಾ ಸೇವೆಗಳ ಖರೀದಿ, ಮಾರಾಟ, ವರ್ಗಾವಣೆ ಅಥವಾ ವಿನಿಮಯ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ವ್ಯಾಪಾರದ ವರ್ಗೀಕರಣ Classification of Trade
ವ್ಯಾಪಾರವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಈ ಕೆಳಗಿನ ವರ್ಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ:
1. ಆಂತರಿಕ ವ್ಯಾಪಾರ
2. ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರ
1. ಆಂತರಿಕ ವ್ಯಾಪಾರ Internal Trade
ಆಂತರಿಕ ವ್ಯಾಪಾರವ 'ಗೃಹ ವ್ಯಾಪಾರ'ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ ಏಕೆಂದರೆ ದೇಶದ ಒಳಗೆ ಖರೀದಿ ಮತ್ತು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ
(ಎ) ಸ್ಥಳೀಯ ವ್ಯಾಪಾರ,
ಅಂದರೆ ಸರಕುಗಳ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಖರೀದಿಸಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ;
(ಬಿ) ರಾಜ್ಯ ವ್ಯಾಪಾರ
ಅಂದರೆ ಸರಕುಗಳ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ: ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಕೇಸರಿಯು ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಬೆಳೆಯುವುದರಿಂದ ಅಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವೇ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ.
(ಸಿ) ಅಂತರರಾಜ್ಯ ವ್ಯಾಪಾರ
ಅಂದರೆ ಸರಕುಗಳ ಒಂದು ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಖರೀದಿಸಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಹಿವಾಟಿನ ಪಾವತಿಯು ಆ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಸ್ವಂತ ಕರೆನ್ಸಿಯಲ್ಲೇ ನೇರವಾಗಿ ನಗದು ಅಥವಾ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂಲಕ ಮಾಡಲಾಗುವುದು ಆಂತರಿಕ ವ್ಯಾಪಾರ ಈ ಕೆಳಗಿನಂತೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ವರ್ಗೀಕರಿಸಬಹುದು:
(i) ಸಗಟು ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು Wholesale Trade and
(ii) ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರ. Retail Trade
CHAPTER 1 PAGE 8 ಹ್ಯಾಂಡ್ಬುಕ್ ಆಫ್ ಡ್ರಗ್ ಸ್ಟೋರ್ ಮತ್ತು ಬಿಸಿನೆಸ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್
(i) ಸಗಟು ವ್ಯಾಪಾರ Wholesale Trade
ಸಗಟು ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ಸಗಟು ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸರಕುಗಳ ನೇರವಾಗಿ ಉತ್ಪಾದಕರಿಂದ ಖರೀದಿಸಿ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ನೇರ ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿರುವ ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಸಗಟು ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ತಯಾರಕರು ಮತ್ತು ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳ ನಡುವಿನ ಕೊಂಡಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ.
(ii) ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರ Retail Trade
ಸರಕನ್ನು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ವಿತರಿಸಿದಾಗ ಅದನ್ನು'ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರ'ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರವು ಸರಕುಗಳ ವಿತರಣೆಯ ಅಂತಿಮ ಹಂತವಾಗಿದ್ದು ಅಂತಿಮ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ನೇರ ಮಾರಾಟ ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಸರಕುಗಳ ಚಿಲ್ಲರೆ ಮಾರಾಟದಲ್ಲಿ ವ್ಯವಹರಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು'ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು'ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರವು ಅಂಗಡಿ, ವಿಭಾಗೀಯ ಮಳಿಗೆ, ಬಹು ಅಂಗಡಿಗಳು, ಸಹಕಾರಿ ಮಳಿಗೆಗಳು, ಸೂಪರ್ ಬಜಾರ್ಗಳು, ಮಾಲ್ ಗಳು ಮಾರಾಟಗಾರರು ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಮೂಲಕ ನಡೆಸಬಹುದು. ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಎಂದರೆ ಉತ್ಪಾದಕ ಮತ್ತು / ಅಥವಾ ಸಗಟು ವ್ಯಾಪಾರಿ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರ ನಡುವಿನ ನೇರ ಸಂಪರ್ಕವಾಗಿದೆ.
2. ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರ International Trade
ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು 'ವಿದೇಶಿ ವ್ಯಾಪಾರ' ಅಥವಾ ಬಾಹ್ಯ ವ್ಯಾಪಾರ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಎರಡು ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸರಕು ಅಥವಾ ಸೇವೆಗಳ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿದಾಗ ಅದನ್ನು 'ವಿದೇಶಿ ವ್ಯಾಪಾರ' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ದೇಶದ ಕರೆನ್ಸಿಯಲ್ಲಿ ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ವಿದೇಶಿ ವಿನಿಮಯ ಎಂದು ಕರೆಯುವ ಈ ಮೂಲಕ ಸರಕುಗಳ ವಿನಿಮಯ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಸರಕುಗಳ ಸಂಚಾರವನ್ನು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂಲಕ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ವಿದೇಶಿ ವ್ಯಾಪಾರ ಪ್ರಮುಖಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
ಆಮದುಗಳ ಮೂಲಕ ಒಂದು ದೇಶವು ಕಾರ್ಯಶಾಲೆ, ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳು ಮತ್ತು ಉಪಕರಣಗಳು, ಘಟಕಗಳು, ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಜ್ಞಾನವು ಯಾವುದೇ ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ, ಈ ವಿಶೇಷ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಈ ರೀತಿಯ ವ್ಯಾಪಾರಗಳಿಂದ ತಮ್ಮ ದೇಶದ ಬಡತನ ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಸಾಧ್ಯ.
ವಿದೇಶಿ ವ್ಯಾಪಾರದ ವರ್ಗೀಕರಣ
ವಿದೇಶಿ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತೆ ವರ್ಗೀಕರಿಸಬಹುದು:
(i) ಆಮದು ವ್ಯಾಪಾರ
(ii) ರಫ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ
(iii) ಎಂಟ್ರೆಪಾಟ್ ವ್ಯಾಪಾರ
(i) ಆಮದು ವ್ಯಾಪಾರ Import Trade
ವ್ಯಾಪಾರಿಯು ವಿದೇಶಗಳಿಂದ ಸರಕುಗಳ ತನ್ನ ದೇಶಕ್ಕೆ ಒಳಕ್ಕೆ ತಂದಾಗ ಅದನ್ನು'ಆಮದು ವ್ಯಾಪಾರ'ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಭಾರತವು ಜಪಾನ್, ಯುಎಸ್ಎ ಅಥವಾ ಇನ್ನಾವುದೇ ದೇಶದಿಂದ ಸರಕುಗಳನ್ನು ತಂದಾಗ ಅದನ್ನು ಆಮದು ವ್ಯಾಪಾರ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
CHAPTER
1 PAGE 9 ವ್ಯಾಪಾರ, ಕೈಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ
(ii) ರಫ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ Export Trade
ಒಂದು ದೇಶದ ಸರಕುಗಳನ್ನು ಇತರ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದಾಗ ಅದನ್ನು 'ರಫ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಭಾರತ ಔಷಧಗಳು, ಬಟ್ಟೆ, ರೆಡಿಮೇಡ್ ಉಡುಪುಗಳು, ಇಕಾ ಮುಂತಾದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಕಾಫಿ ಇತ್ಯಾದಿ ಇತರ ದೇಶಗಳಿಗೆ. ಇದನ್ನು ರಫ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
(iii) ಎಂಟ್ರೆಪಾಟ್ ವ್ಯಾಪಾರ Entrepot Trade
ಎಂಟ್ರೆಪಾಟ್ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು 'ಮರು-ರಫ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ' ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಒಂದು ದೇಶದ ವಿದೇಶಿ ಸರಕುಗಳನ್ನು ಇತರ ದೇಶಗಳಿಗೆ ರಫ್ತು ಮಾಡುವ ಮತ್ತು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಲಾಭ ಗಳಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಭಾರತದ ವ್ಯಾಪಾರಿಯೊಬ್ಬರು ಸಿಂಗಾಪುರ, ಜಪಾನ್ ಮತ್ತು ಚೀನಾದಿಂದ ಸರಕುಗಳನ್ನು ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಲಾಭಕ್ಕಾಗಿ ಬೇರೆ ಯಾವುದೇ ದೇಶಕ್ಕೆ ಏರ್ಪೋರ್ಟ್ ನಿಂದಲೇ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದರೆ ಅದನ್ನು ಎಂಟ್ರೆಪಾಟ್ ವ್ಯಾಪಾರ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
2. ವಾಣಿಜ್ಯ ಅಥವಾ ವಾಣಿಜ್ಯ ಶಾಖೆಗಳ ವ್ಯಾಪಾರ ಅಥವಾ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ
Aids to trade or functions of commerce or branches of Commerce
ವಾಣಿಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಶಾಖೆಗಳನ್ನು ಕೆಳಗೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ:
(i)
ಸಾರಿಗೆ
(ii) ಉಗ್ರಾಣ
(iii) ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್
(iv) ವಿಮೆ
(v)
ಪ್ಯಾಕೇಜಿಂಗ್
(vi) ಜಾಹೀರಾತು ಮತ್ತು ಪ್ರಚಾರ,
(1) ಸಾರಿಗೆ Transport
ಸಾರಿಗೆಯು ಸ್ಥಳದ ಕೊರತೆಯನ್ನು ನಿವಾರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಸರಕು ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಒಂದು ಸ್ಥಳದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಸಾಗಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ. ಉತ್ಪಾದನಾ ಸ್ಥಳಗಳಿಂದ ಸರಕುಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಬಳಕೆಯ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುವಲ್ಲಿ ಇದು ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಸರಕುಗಳು, ಕಾರ್ಮಿಕರು ಮತ್ತು ಬಂಡವಾಳದ ಚಲನಶೀಲತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಇದು ಬೆಲೆಗಳ ಸ್ಥಿರಗೊಳಿಸಲೂ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಸರಕುಗಳ ಉತ್ಪಾದನಾ ಸ್ಥಳದಿಂದ ಅದರ ಬಳಕೆಯ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯಲು ಸಾರಿಗೆಯು ಸ್ಥಳದ ಕೊರತೆಯನ್ನು ನಿವಾರಿಸುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಯಾವುದೇ ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಲ್ಯಾಣ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಏಕೀಕರಣದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾದ ಜೋಡಣೆಯ ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾದ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
ಇತರ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಂತೆ ಔಷಧೀಯ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳೂ ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುಗಳ ಲಭ್ಯತೆ, ಶ್ರಮ, ಸುಲಭ ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು ಅನುಕೂಲಕರ ಹವಾಮಾನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳ ಅವಲಂಬಿಸಿ ಆಯ್ದ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಉತ್ಪಾದನೆಯ ನಂತರ ಔಷಧಗಳು ಕಡಿಮೆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ತಲುಪಬೇಕು ಏಕೆಂದರೆ ಕೆಲ ಔಷಧಿಗಳು ಸಮಯ ಕಳೆದಂತೆ ಹದಗೆಡುತ್ತವೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಪ್ರತೀ ಔಷಧಿಗೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ಸಾರಿಗೆ ಸೌಲಭ್ಯದ ಅವಶ್ಯಕೆತೆಯಿರುತ್ತದೆ. ಸಾರಿಗೆಯು ಔಷಧಿಗಳ ವಿತರಣೆಗೆ ಅಗತ್ಯವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತು ಮತ್ತು ಇತರ ಅಗತ್ಯ ವಸ್ತುಗಳು ಸಮಂಜಸವಾದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಅನುಕೂಲವಾಗಿದೆ.
ರಸ್ತೆ, ರೈಲು, ಗಾಳಿ, ನೀರು, ಪೈಪ್ಲೈನ್ ಸಾರಿಗೆ ಇತ್ಯಾದಿಗಲು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಸರಕುಗಳು, ಔಷಧಗಳು ಮತ್ತು ಔ ಷಧಿಗಳನ್ನು ಒಂದು ಸ್ಥಳದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಸಾಗಿಸಲು ವಿವಿಧ ಸಾರಿಗೆ ವಿಧಾನಗಳಿವೆ. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಸಾರಿಗೆ ವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ರೈಲ್ವೆಗಳನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಸಾಧನವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ ಸರಕುಗಳ ಚಲನೆಯ ಕಾರಣ
(ಎ) ಬೃಹತ್ ಸರಕುಗಳ ದೂರದವರೆಗೆ ಸಾಗಿಸುವುದು ಅಗ್ಗವಾಗಿದೆ.
(ಬಿ) ರೈಲು ಸರಕುಗಳನ್ನು ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಮುಚ್ಚಿದ ವ್ಯಾಗನ್ಗಳಲ್ಲಿ ಒಯ್ಯುತ್ತದೆ.
(ಸಿ) ರೈಲ್ವೆಯು ಸರ್ಕಾರದ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿ ಇರುವುದರಿಂದ ಸರಕುಗಳು ಕಡಿಮೆ ಬಾಡಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಸರಕುಗಳ ಸಾಗಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ.
(ii) ಉಗ್ರಾಣ (ಸಂಗ್ರಹಣೆ) Warehousing (Storage)
ಗೋಡೋನ್ ಗಳು ಸಮಯವನ್ನು ಉಳಿಸುತ್ತದೆ. ಸರಕುಗಳ ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ಸ್ಥಳ ಗೋದಾಮುಗಳು.
ಶೇಖರಣೆಯ ಸ್ಥಳ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವುದು. ಸರಕುಗಳ ಮುಂದಿನ ಬಳಕೆಗೆ ದಾಸ್ತಾನು ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು ಮತ್ತು ಸೂಕ್ತ ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಿ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು ಎಂದರ್ಥ ಮತ್ತು ಇದು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಉಗ್ರಾಣ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವುದು. ಉಗ್ರಾಣಗಳು ಸರಕುಗಳ ಸರಿಯಾಗಿ ಶೇಖರಿಸಿ ಅಗತ್ಯವಿದ್ದಾಗ ಸರಕುಗಳ ಲಭ್ಯವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ನಿರಂತರತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅನುಕೂಲ ಮತ್ತು ಅನಿಯಂತ್ರಿತ ಸರಬರಾಜು ಖಚಿತಪಡಿಸುವುದೇ ಆಗಿದೆ.
ಸಂಗ್ರಹಣೆಯ ಅಗತ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ Need and importance of Storage
1. ಈಗ ಸರಕುಗಳ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಸರಕು ತಕ್ಷಣ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಆದ್ದರಿಂದ ಮಾರಾಟವಾಗದ ಸರಕುಗಳ ಸಂಗ್ರಹಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
2. ನಿರಂತರ ಉತ್ಪಾದನೆ ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುಗಳ ಸಂಗ್ರಹ ಅಗತ್ಯ.
3. ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಋತುವಿನಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಔಷಧಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಅವುಗಳು ವರ್ಷದುದ್ದಕ್ಕೂ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಆದ್ದರಿಂದ ಅಗತ್ಯವಿದ್ದಾಗ ಅವುಗಳ ಮಾರಾಟಕ್ಕೆ ಸಂಗ್ರಹಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
4. ಬೃಹತ್ ಖರೀದಿಯ ಲಾಭ ಪಡೆಯಲು ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಅಗತ್ಯ.
5. ಬೇಡಿಕೆಯ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
6. ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಲೆಗಳ ಪಡೆಯಬಹುದಾದ ಕೆಲವು ಸರಕುಗಳು ದೀರ್ಘಾವಧಿಯವರೆಗೆ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಈ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಹಣ್ಣುಗಳು, ತರಕಾರಿಗಳು ಮುಂತಾದ ಹಾಳಾಗುವ ವಸ್ತು ಕೋಲ್ಡ್ ಸ್ಟೋರೇಜ್ನಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಹುದು.
7. ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಸರಬರಾಜು ಮಾಡಲು ಸಗಟು ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಅಗತ್ಯ.
ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ಮೇಲಿನ ವಿವರಣೆಯು ಗೋದಾಮುಗಳು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಸರಬರಾಜು ಮಾಡಬಹುದಾದ ಸರಕುಗಳ ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯವಿದ್ದಾಗ ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ಮೂಲಕ ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ಸಮಯದ ಅಡಚಣೆ ತೆಗೆದುಹಾಕುತ್ತವೆ ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ.
(ii) ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ Banking
ಹಣಕಾಸಿನ ಕೊರತೆಯ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ನಿವಾರಿಸುತ್ತದೆ, ಹಣಕಾಸು ಅಥವಾ ಬಂಡವಾಳ ಯಾವುದೇ ವ್ಯವಹಾರಕ್ಕೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ಹಣಕಾಸಿಲ್ಲದೆ ಯಾವುದೇ ಮಾರ್ಕೆಟಿಂಗ್ ಚಟುವಟಿಕೆ ನಡೆಸಲೂ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.
ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಹಣದ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳು, ಕಚ್ಚಾ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳ ಖರೀದಿ, ಉತ್ಪಾದನಾ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಸಾಗಿಸುವುದು, ಸಾರಿಗೆ, ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ವಿಮಾ ವೆಚ್ಚಗಳ ಪೂರೈಸಲು ಹಣಕಾಸಿನ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಸಗಟು ವ್ಯಾಪಾರಿ ಮತ್ತು ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಖರೀದಿ, ಸಂಗ್ರಹಣೆ, ಸಾಲ ನೀಡಲು ಮತ್ತು ದಿನನಿತ್ಯದ ಖರ್ಚುಗಳ ಪೂರೈಸಲು ಹಣ ಅತ್ಯಗತ್ಯವಾಗಿದೆ. ಸ್ವಂತ ಮೂಲಗಳಿಂದ, ವಾಣಿಜ್ಯ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಿಂದ, ಷೇರುಗಳಿಂದಲೂ ಹಣ ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಹುದು.ಡಿಬೆಂಚರ್ಗಳು, ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ವ್ಯಾಪಾರ ಸಾಲಗಾರರು ಇತ್ಯಾದಿ. ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಓವರ್ಡ್ರಾಫ್ಟ್, ನಗದು ಸಾಲಗಳು, ವಿನಿಮಯದ ಮಸೂದೆಗಳ ರಿಯಾಯಿತಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಹಲವಾರು ಸೇವೆಗ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ಹಣಕಾಸಿನ ಕೊರತೆ ನಿವಾರಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
(iv) ವಿಮಾ Insurance
ವಿಮೆ ಅಪಾಯಗಳ ಅಡಚಣೆ ತೆಗೆದುಹಾಕುತ್ತದೆ. ಮಾರ್ಕೆಟಿಂಗ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಹಂತದಲ್ಲೂ ಅನೇಕ ರೀತಿಯ ಅಪಾಯಗಳು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಸಮಯದಿಂದ ಸಮಯದವರೆಗೆ
CHAPTER
1 PAGE 11 ವ್ಯಾಪಾರ, ಕೈಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ
ನಿಜವಾದ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಸರಕುಗಳ ವಿತರಣೆ ಅನಿವಾರ್ಯ ಸಂದರ್ಭಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅವರು ಅನೇಕ ಅಪಾಯಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಾರೆ ಉದಾ. ಬೆಂಕಿ, ಅಪಘಾತಗಳು, ಕಳ್ಳತನ, ಚಂಡಮಾರುತ, ಪ್ರವಾಹ, ಭೂಕಂಪಗಳು, ಬೆಲೆ ಕಡಿತ, ಬೇಡಿಕೆ ಮತ್ತು ಪೂರೈಕೆ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳು, ಸಾಲ ಮಾರಾಟ ಚೇತರಿಸಿಕೊಳ್ಳದಿರುವುದು, ನೌಕರರು ಮತ್ತು ಪಾಲುದಾರರ ಅಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ, ಮುಷ್ಕರಗಳು, ಬೀಗಮುದ್ರೆ ಮತ್ತು ದಂಡಯಾತ್ರೆ ಇತ್ಯಾದಿ.
ಕೀಟಗಳು, ಮಳೆ, ಆಲಿಕಲ್ಲು ಚಂಡಮಾರುತ, ಮಿಂಚು, ಬೆಂಕಿ, ಪ್ರವಾಹ, ಬರ, ಭೂಕಂಪಗಳು ಮುಂತಾದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಪತ್ತುಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಅಪಾಯಗಳು ಅತ್ಯಂತ ವಿನಾಶಕಾರಿ ರೀತಿಯ ಅಪಾಯಗಳಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ವಿಮೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಬರಬಹುದು.
ಅಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ, ಸ್ಟ್ರೈಕ್ಗಳು, ಬೀಗಮುದ್ರೆ ಮತ್ತು ಕಳುವುಗಳಿಂದ ಆಗುವ ನಷ್ಟ ಸೌಹಾರ್ದಯುತ ಸಂಬಂಧಗಳ ಬೆಳೆಸುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗದಾತರು ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗಿಗಳ ನಡುವಿನ ತಿಳುವಳಿಕೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು.
ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪ್ರವೃತ್ತಿ, ಸರ್ಕಾರದ ನೀತಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಲಗಾರರ ಖ್ಯಾತಿಯ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಿಂದ ಬೆಲೆ ಕಡಿತ, ಬೇಡಿಕೆ ಮತ್ತು ಪೂರೈಕೆ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳು, ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಮಾರಾಟದ ಚೇತರಿಕೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಅಪಾಯಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಅಪಾಯ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು.
ಸಂಗ್ರಹಣೆಯ ವಿಧಾನಗಳ ಸುಧಾರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅಥವಾ ಸಂಗ್ರಹಣೆಗೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ಇತರ ವಿಧಾನಗಳ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಬಾಕಿ ಪಾವತಿಗಳ ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಹುದು.
ಅಗತ್ಯ ವಿಮೆ ಮಾಡಿದ್ದರೆ ಮತ್ತು ಪ್ರೀಮಿಯಂ ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಪಾವತಿಸಿದ್ದರೆ ಮೇಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಅಪಾಯಗಳ ವಿಮಾ ಕಂಪನಿಗಳು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ.
ಬೆಂಕಿ, ಕಳ್ಳತನ, ಆಹಾರ ಅಥವಾ ಇತರ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಪತ್ತುಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ನಷ್ಟಗಳಿಗೆ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ವಿಮಾ ಕಂಪನಿಯು ಉಪಯುಕ್ತ ಸೇವೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ವಿಮಾ ಕಂಪನಿಗಳು ಸರಕುಗಳ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಭಯದಿಂದ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳ ರಕ್ಷಿಸುತ್ತವೆ. ಕಂಪನಿಗಳು ಅಪಾಯಗಳಿಗೆ ಕಡಿಮೆ ಮೊತ್ತದ ವಿಮಾ ಪ್ರೀಮಿಯಂ ವಿಧಿಸುತ್ತವೆ.
ನಷ್ಟದ ಅಪಾಯ ಸರಿದೂಗಿಸಲು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ವಿಮಾ ಪಾಲಿಸಿಗಳಿವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಜೀವ ವಿಮಾ ಪಾಲಿಸಿಯು ಜೀವದ ಅಪಾಯ ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಅಗ್ನಿ ವಿಮಾ ಪಾಲಿಸಿಯು ಬೆಂಕಿಯಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ನಷ್ಟದ ಅಪಾಯ ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ವಿಮಾ ಪಾಲಿಸಿಯು ಸರಕುಗಳು ಅಥವಾ ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಸಾಗಿಸುವಾಗ ನಷ್ಟ ಅಥವಾ ಹಾನಿಯ ಅಪಾಯ ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
(v) ಪ್ಯಾಕೇಜಿಂಗ್ Packaging
ಒಳ್ಳೆಯ ಪ್ಯಾಕೇಜಿಂಗ್ ಹಾಳಾಗುವ ವಸ್ತುಗಳ ಕಾಪಾಡುತ್ತದೆ. ಪ್ಯಾಕೇಜಿಂಗ್ ಒಂದು ಔಷಧಿಗಳ ಸೂಕ್ತವಾಗಿ ಪ್ಯಾಕ್ ಮಾಡುವ ಸಮಯದಿಂದ ಸೇವಿಸುವವರೆಗೆ ಅದರ ಔಷಧಿಯ ಗುಣಗಳ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿಡುತ್ತದೆ. ಪ್ಯಾಕೇಜಿಂಗ್ ಒಂದು ಕಲೆ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನ ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಬಹುದು, ಪ್ಯಾಕೇಜಿಂಗ್ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ನಿಯಂತ್ರಿತ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ತಯಾರಿಸಿ ಅದನ್ನು ಸಾರಿಗೆ, ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮೂಲಕ ಬಳಕೆದಾರರರಿಗೆ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ತಲುಪುವ ಗುರಿ ಹೊಂದಿದೆ. ಅದೇರೀತಿ ಔಷಧಿಗಳ ಸರಿಯಾಗಿ ಪ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಮಾಡದಿದ್ದರೆ
ಔಷಧಿಗಳು ಹಾಳಾಗಿ ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಗುರಿ ಹೊಂದದಿರಬಹುದು. ವಿಭಿನ್ನ ರೀತಿಯ ಔಷಧಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ವಿಭಿನ್ನ ಅಳತೆಯ ಕಾರ್ಟನ್ ವಸ್ತುಗಳಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ವಿಭಿನ್ನ ಆಕಾರ, ಅಳತೆಯ ಬಾಟಲ್ ಡಬ್ಬಿಗಳ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಪ್ಯಾಕೇಜಿಂಗ್ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿದ್ದರೆ ಔಷಧಿ ವಸ್ತುಗಳು ಚೆಲ್ಲದಂತೆ, ಹಾಳಾಗದಂತೆ ರಕ್ಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಒಳ್ಳೆಯ ಪ್ಯಾಕೇಜಿಂಗ್ ಹಾಳಾಗುವ ವಸ್ತುಗಳ ಕಾಪಾಡುತ್ತದೆ.
(vi) ಜಾಹೀರಾತು ಮತ್ತು ಪ್ರಚಾರವು Advertising and Publicity
ವ್ಯಾಪಾರಸ್ಥರು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರ ನಡುವಿನ ಸರಕುಗಳ ಲಭ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಉಪಯೋಗಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜ್ಞಾನ ಅಥವಾ ಮಾಹಿತಿಯ ಕೊರತೆ ನಿವಾರಿಸುತ್ತದೆ. ಜಾಹೀರಾತಿನ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವೆಂದರೆ ಬೇಡಿಕೆ ಮತ್ತು ಮಾರಾಟ ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು. ಜಾಹೀರಾತಿಗಾಗಿ ಬಳಸುವ ವಿವಿಧ ವಿಧಾನಗಳು: ಟಿ.ವಿ., ರೇಡಿಯೋ,ಮೊಬೈಲ್, ಪತ್ರಿಕೆಗಳು, ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಗಳು.
CHAPTER 1 PAGE 12 ಔಷಧಿ ಅಂಗಡಿ ಮತ್ತು ವ್ಯವಹಾರ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಕೈಪಿಡಿ
ಗೋಡೆಯ ಪೋಸ್ಟರ್ಗಳು, ಕರಪತ್ರಗಳು, ಉಚಿತ ಮಾದರಿಗಳು, ವ್ಯಾಪಾರ ಮೇಳಗಳು, ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು, ಆಕಾಶಬುಟ್ಟಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿಂಡೋ ಪ್ರದರ್ಶನ ಇತ್ಯಾದಿ.
ಹೀಗಾಗಿ ವ್ಯಾಪಾರ, ಸಾರಿಗೆ, ಉಗ್ರಾಣ, ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್, ವಿಮೆ ಇತ್ಯಾದಿಗಳು ವಾಣಿಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಶಾಖೆಗಳಾಗಿವೆ.
ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಅಂಶ ELEMENT OF ECONOMICS
ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಂಶಗಳ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು, ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ ಯಾವುದು ಎಂದು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿದೆ. ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರವು ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಜ್ಞಾನವಾಗಿದ್ದು ಅದು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಆರ್ಥಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ನಿಭಾಯಿಸುತ್ತದೆ. ವಿವಿಧ ಮಾನವ ಬಯಕೆಗಳ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಸರಿಯಾದ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ಹಂಚಿಕೆ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರತೆಯೊಂದಿಗೆ ಬೆಳವಣಿಗೆ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಇದು ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತದೆ.
ಉದ್ಯಮದ ಒಟ್ಟಾರೆ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿದ ಜೀವನ ಮಟ್ಟವು ದಿನದಿಂದ ದಿನಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ. ಮಾನವನ ಬಯಕೆಗಳು ಅಪರಿಮಿತವಾಗಿವೆ ಆದರೆ ಅವುಗಳ ಪೂರೈಸುವ ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಸೀಮಿತವಾಗಿವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಆಸೆಗಳ ಸೀಮಿತ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳೊಂದಿಗೆ ಪೂರೈಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಹಣ ಸಂಪಾದಿಸಲು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಕೆಲವು ರೀತಿಯ ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ ಉದಾಹರಣೆಗೆ ವ್ಯಾಪಾರ, ವೃತ್ತಿ ಅಥವಾ ಉದ್ಯೋಗ. ಒಬ್ಬ ಉದ್ಯಮಿಯು ಲಾಭ ಗಳಿಸುತ್ತಾನೆ, ವೈದ್ಯನು ತನ್ನ ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಶುಲ್ಕ ವಿಧಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗಿಯು ಉದ್ಯೋಗದಾತರಿಂದ ಸಂಬಳ ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ, ಒಬ್ಬ ಕಾರ್ಮಿಕನು ತನ್ನ ಯಜಮಾನನಿಂದ ವೇತನ ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ.
ಸಾಮಾಜಿಕ, ಮಾನಸಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಭಾವನೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕೆಲವು ಆರ್ಥಿಕೇತರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿವೆ. ಅಂತಹ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಉದಾಹರಣೆಗಳೆಂದರೆ ಗೃಹಿಣಿ ಮನೆಯವರ, ಮಕ್ಕಳ ಆರೈಕೆಮಾಡುವುದು, ಇಸ್ಪೀಟ್ ಆಡುವ ವ್ಯಕ್ತಿ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿ ಇತ್ಯಾದಿ. ಇಂತಹ ಆರ್ಥಿಕೇತರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಯಾವುದೇ ಆದಾಯ ಅಥವಾ ಲಾಭ ಗಳಿಸುವುದಿಲ್ಲ.
ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಂಶಗಳ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರದ ಈ ಕೆಳಗಿನ ಅಂಶಗಳ ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು:
1. ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು
2. ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ.
1 ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು Economic Activities
ಸೀಮಿತ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳೊಂದಿಗೆ ವಿವಿಧ ಅಗತ್ಯಗಳ ಪೂರೈಸಲು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು:
(i)
ಔಷಧಿ ತಯಾರಿಕೆಯ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುಗಳು / ಔಷಧಿಗಳ ಖರೀದಿಯಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು, ಅಂದರೆ, ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುಗಳು ಮಾತ್ರ ಮತ್ತು ಅದನ್ನೂ ಆರ್ಥಿಕ ಕ್ರಮದ ಪ್ರಕಾರ ಖರೀದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸೀಮಿತ ಸಂಖ್ಯೆಯ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕೇತರ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಉದ್ಯೋಗದಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ.
(ii) ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದ ಮತ್ತು ಲಾಭದಾಯಕವಾಗುವ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ಮಾತ್ರ ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ
(iii) ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ಖರೀದಿ ಮತ್ತು ಮಾರಾಟ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಮಾಡಬೇಕು i.e. ಯಾವುದೇ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಖರೀದಿಸುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ದರವ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಬೇಕು ಆದರೆ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಲಾಭದ ಪ್ರಮಾಣ ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಬೇಕು.
2. ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ Economic System
ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಉದ್ಭವಿಸುವ ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ
CHAPTER
1 PAGE 13
ಸಂಸ್ಥೆ ಅಥವಾ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ವಿತರಣಾ ವಿಧಾನದಿಂದ ಸಮುದಾಯ. ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಮಾನವರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಆಸೆಗಳ ಪೂರೈಸಲು ಸರಳ ಮತ್ತು ಸುಲಭವಾಗಬೇಕು ಆದರೆ ಇವೆಲ್ಲವೂ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದೇಶವು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಹೇಗೆ ಹಂಚಲಾಗುತ್ತದೆ, ಬೆಲೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ.
ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ವಿಧಗಳು
ಮೂರು ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಿವೆ:
(ಎ) ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ
(ಬಿ) ಸಮಾಜವಾದಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ
(ಸಿ) ಮಿಶ್ರ ಆರ್ಥಿಕತೆ
(ಎ) ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ Capitalist System
ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವಿದೆ. ನಿರ್ಮಾಪಕರು ಯಾವುದೇ ಆಸ್ತಿ ಪಡೆಯಲು ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಉತ್ಪಾದಿಸಲು ಸ್ವತಂತ್ರರು. ಗ್ರಾಹಕರು ಯಾವುದೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಆಸೆಗಳ ಪೂರೈಸಲು ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ಆದಾಯ ಅವರು ಇಷ್ಟಪಡುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಖರ್ಚು ಮಾಡಲು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯರಿರುತ್ತಾರೆ. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ವಿತರಣಾ ವಿಧಾನಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಖಾಸಗಿ ಮಾಲೀಕರ ಕೈಯಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಲಾಭಕ್ಕಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದಕರಲ್ಲಿ ಅನಾರೋಗ್ಯಕರ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ತಪ್ಪಿಸಲು ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಅಗತ್ಯ ಸೇವೆಗಳ ಒದಗಿಸಲು ಉತ್ಪಾದಕರು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರ ರಕ್ಷಿಸುವುದು ಸರ್ಕಾರದ ಪಾತ್ರವಾಗಿದೆ.
(ಬಿ) ಸಾಮಾಜಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ Social System
ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ ದೊಡ್ಡ ಮತ್ತು ಮೂಲ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಸರ್ಕಾರದ ಒಡೆತನದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ವಿತರಣೆ ಸಹ ಸರ್ಕಾರ ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.
(ಸಿ) ಮಿಶ್ರ ಆರ್ಥಿಕತೆ Mixed Economy
ಮಿಶ್ರ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು i.e. ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರರ್ಥ ಕೆಲವು ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆ ಸರ್ಕಾರ ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಮುಕ್ತವಾಗಿಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಅನುಕೂಲಗಳು ಉತ್ತಮ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ಹೆಚ್ಚಿದ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಣೆ. ಸಮಾಜವಾದಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಅನುಕೂಲಗಳು ಆದಾಯದ ಅಸಮಾನತೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು, ದೊಡ್ಡ ಮತ್ತು ಮೂಲ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಸರ್ಕಾರದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಬರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕ ವಸ್ತುಗಳ ನ್ಯಾಯಯುತ ವಿತರಣೆಯಿದೆ.
ನಿರ್ವಹಣೆ MANAGEMENT
ನಿರ್ವಹಣೆ ಎನ್ನುವುದು ವಿವಿಧ ವ್ಯವಹಾರ ಚಟುವಟಿಕೆ ನಡೆಸುವ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಸ್ಥೆ, ಔಷಧಿ ಅಂಗಡಿ, ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಔಷಧಾಲಯ, ಉದ್ಯಮ ಅಥವಾ ಇನ್ನಾವುದೇ ಸಂಸ್ಥೆ ತನ್ನದೇ ಆದ ನಿರ್ವಹಣೆ ಹೊಂದಿದೆ ಧ್ವನಿ ಮತ್ತು ಅನುಭವಿ ನಿರ್ವಹಣೆ ಇಲ್ಲದೆ ವ್ಯವಹಾರ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ನಡೆಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ನಿರ್ವಹಣೆಯ ತತ್ವಗಳು ಮತ್ತು ಅಭ್ಯಾಸಗಳ ಔಷಧೀಯ ಉದ್ಯಮ ಮತ್ತು ಔಷಧಿ ಅಂಗಡಿಗಳಿಗೆ ಅನ್ವಯಿಸಿದಾಗ, ಅದನ್ನು "ಔಷಧೀಯ ನಿರ್ವಹಣೆ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ವಿಭಿನ್ನ ಲೇಖಕರು ನೀಡಿದ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಹಲವಾರು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು ಇವೆ ಆದರೆ ಜಾರ್ಜ್ ಆರ್. ಟೆರ್ರಿ ಪ್ರಕಾರ, "ನಿರ್ವಹಣೆ ಎನ್ನುವುದು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ, ಯೋಜನೆ, ಸಂಘಟಿಸುವುದು, ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವುದು ಮತ್ತು
CHAPTER
1 PAGE14 ಹ್ಯಾಂಡ್ಬುಕ್ ಆಫ್ ಡ್ರಗ್ ಸ್ಟೋರ್ ಮತ್ತು ಬಿಸಿನೆಸ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್
ಮಾನವರು ಮತ್ತು ಇತರ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಬಳಕೆಯಿಂದ ಸಂಘಟನೆಯ ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಿ."
ನಿರ್ವಹಣೆ ಎನ್ನುವುದು ಸಂಸ್ಥೆಯ ವಿಭಿನ್ನ ಚಟುವಟಿಕೆ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಒಂದು ಕಲೆ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನವಾಗಿದೆ. ಇದು ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಜನರಿಂದ ಮತ್ತು ಕೆಲಸಗಳ ಮಾಡುವ ಕಲೆ. ಇದು ಜನರೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಕಾರ್ಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸಂಘಟನೆಯ ಉದ್ದೇಶ ಸಾಧಿಸಲು ಅವರ ಪ್ರಯತ್ನ ಸಮನ್ವಯಗೊಳಿಸುವುದು ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್ ಒಂದು ವಿಜ್ಞಾನವಾಗಿದೆ ನಿರ್ವಹಣೆ ಒಂದು ವಿಜ್ಞಾನ ಏಕೆಂದರೆ ಅದು ಜ್ಞಾನ ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುತ್ತದೆ, ಪೂರ್ವಸೂಚನೆ ನೀಡುತ್ತದೆ, ಸಂಗತಿಗಳ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತದೆ, ಅಳೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬಳಸುತ್ತದೆ
ಸಂಸ್ಥೆಯ ಕೆಲವು ಗುರಿ ಸಾಧಿಸಲು ವಿಭಿನ್ನ ಚಟುವಟಿಕೆ ಹಿರಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರು ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತಾರೆ ".
ಬೇರೆ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ಎಂದರೆ ಯೋಜನೆ, ಸಂಘಟನೆ, ಸಿಬ್ಬಂದಿ, ನಿಯಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ನಿರ್ದೇಶನದ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿ.
ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಅಂಶಗಳು ಅಥವಾ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಕಾರ್ಯಗಳು Elements of Management or functions of Management
ಅನುಸರಣೆಗಳು ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಮುಖ್ಯ ಅಂಶಗಳು ಅಥವಾ ಕಾರ್ಯಗಳಾಗಿವೆ
1. ಯೋಜನೆ
2. ಸಂಘಟಿಸುವುದು
3. ಸಿಬ್ಬಂದಿ
4. ನಿರ್ದೇಶನ
5. ನಿಯಂತ್ರಿಸುವುದು
6. ಸಮನ್ವಯ
1. ಯೋಜನೆ Planning
ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯ ಅವಲಂಬಿಸಿರುವುದರಿಂದ ಯೋಜನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಗಂಭೀರವಾದ ಆಲೋಚನೆ ನೀಡುವುದು ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯವಾಗಿದೆ
ಯಾವುದೇ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ಔಷಧಾಲಯ ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವ ಮೊದಲು ವಿಷಯಗಳ ಯೋಜಿಸುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ. ಪೂರ್ವ ನಿಯೋಜಿತ ಯೋಜನೆ ಇಲ್ಲದೆ ಅಪೇಕ್ಷಿತ ಗುರಿ ಸಾಧಿಸುವುದು ತುಂಬಾ ಕಷ್ಟ.ಆದ್ದರಿಂದ ಯಾವಾಗ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಿ ಮಾಡಬೇಕು ಮತ್ತು ಲಭ್ಯವಿರುವ ನಿಧಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಹೇಗೆ ಮಾಡಬೇಕು ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ಉತ್ತಮ ಆಲೋಚನೆ ನೀಡಬೇಕು. ಯಾವ ರೀತಿಯ ಉತ್ಪನ್ನ ರೂಪಿಸಬೇಕು, ಯಾವ ರೀತಿಯ ಕಟ್ಟಡ ಮತ್ತು ಉಪಕರಣಗಳು ಬೇಕಾಗುತ್ತವೆ. ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಔಷಧಿ ತಯಾರಿಕೆ, ನುರಿತ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ, ಅವರ ಸಂಬಳ ಇತ್ಯಾದಿ.
ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುಗಳ ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಪೂರೈಕೆ ಮತ್ತು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಈ ವಸ್ತುಗಳ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು.
2. ಸಂಘಟಿಸುವುದು Organising
"ಸಂಘಟನೆಯು ಯಾವುದೇ ಕ್ಷೇತ್ರದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಬಹುದು ಇದರಿಂದ ಅವರು ಸಾಮಾನ್ಯ ಗುರಿಯ ಪೂರೈಸಲು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ." ಸಾಮಾನ್ಯ ಉದ್ದೇಶಗಳ ಸಾಧನೆಯೆಂದರೆ ಸಂಘಟನೆಯನ್ನು ಉತ್ತಮಗೊಳಿಸಿ.
ಅದೇ ರೀತಿ ಸಡಿಲವಾದ ಸಂಘಟನೆಯು ಅತೃಪ್ತಿ ಮತ್ತು ಗಂಭೀರ ಫಲಿತಾಂಶಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಗುರಿಗಳ ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸಾಧಿಸಲು ಬಲವಾದ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ರಚನೆಯ ನಿರ್ಮಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಸರಿಯಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಸರಿಯಾದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿಸುವುದು ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯವಾಗಿದೆ.
CHAPTER
1 PAGE 15 Trade, Industry and Commerce
3. ಸಿಬ್ಬಂದಿ Staffing
ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಉದ್ಯೋಗಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವುದು ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಕಾರ್ಯವಾಗಿದೆ. ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಕಾರ್ಯಗಳು ನೇಮಕಾತಿ, ಆಯ್ಕೆ, ತರಬೇತಿ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ಪರಿಹಾರ, ವಜಾ ಮಾಡುವುದು ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.
ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ಔಷಧಾಲಯದ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ನೋಂದಾಯಿತ ಔಷಧಿಕಾರರು, ನುರಿತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು, ಸಾಮಾನ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಕಛೇರಿಯ ಕ್ಲೆರಿಕಲ್ ಸಿಬ್ಬಂದಿಗಳ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಸದಸ್ಯರು ತಮ್ಮ ಕರ್ತವ್ಯ ತಿಳಿದಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ಕೆಲಸ ಮಾಡಬೇಕು. ಅವರೆಲ್ಲರೂ ರೋಗಿಯ ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ಕಾರಣ ಅವರು ತಮ್ಮ ಕರ್ತವ್ಯ ಉತ್ತಮ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಬೇಕು.
ಎಲ್ಲಾ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು ಇತರೆ ವಿಭಾಗದ ಇಂಟ್ರಾ ಮತ್ತು ಇಂಟರ್ ಡಿಪಾರ್ಟಮೆಂಟಲ್ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿರಬೇಕು.
4. ನಿರ್ದೇಶನ Directing
ಯೋಜನೆ, ಸಂಘಟನೆ ಮತ್ತು ಸಿಬ್ಬಂದಿಗಳ ನಂತರ ಅದು ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಮುನ್ಸೂಚನೆಯ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿದೆ. ಸಂಸ್ಥೆಯ ಉದ್ದೇಶಗಳ ಪೂರೈಸಲು ಅದರ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಸರಿಯಾದ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಅದರ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ಸರಿಯಾದ ನಿರ್ದೇಶನ ಮತ್ತು ಆಜ್ಞೆ ನೀಡಲು, ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಗುಂ ಆಜ್ಞಾಪಿಸುವ ಅಥವಾ ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರಬೇಕು. ಈ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ನಾಯಕತ್ವದ ಗುಣ ಹೊಂದಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ಜನರ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಲು, ಪ್ರೇರೇಪಿಸಲು ಮತ್ತು ಮನವೊಲಿಸಲು ಶಕ್ತರಾಗಿರಬೇಕು.
5. ನಿಯಂತ್ರಿಸುವುದು Controlling
ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕನು ತನ್ನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಮೇಲೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ನಿಯಂತ್ರಣ ಹೊಂದಿರಬೇಕು, ಅಂದರೆ ಅವರಿಗೆ ನೀಡಲಾದ ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಸೂಚನೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ಅನಗತ್ಯ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಮಾಡಬಾರದು, ಅದು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಎಲ್ಲಾ ಉಪಕ್ರಮ ಮತ್ತು ಉತ್ಸಾಹವ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ.
6. ಸಮನ್ವಯ Co-ordination
ಸಮನ್ವಯ ಎಂದರೆ ಎಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯ ಘಟಕಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆಯ ನೌಕರರು / ಕಾರ್ಮಿಕರು ಸಂಸ್ಥೆಯ ಗುರಿಗಳ ಪೂರೈಸಲು ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಾಮರಸ್ಯದಿಂದ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.
ಸಂಸ್ಥೆಯ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಉದ್ದೇಶಗಳ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ವ್ಯವಹಾರದ ಉದ್ದೇಶಗಳ ಸಾಧಿಸಲು ಇತರರೊಂದಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಮನ್ವಯದಿಂದ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ನಿರ್ವಹಣೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ನೋಡಬೇಕು.
Subscribe to:
Posts (Atom)